Saga - 2020, Page 136

starfaði meira á jaðri þessara mála og hafði eftirlit og tengsl við þær
stofnanir sem komið var á fót til að bregðast við vandanum.
Barnaverndarstöðin í Sóttvarnarhúsinu og Kleppjárnsreykja -
hælið voru að því er virðist helsta verkefni barnaverndarnefndar
Reykjavíkur þegar kom að því að framfylgja lögum um eftirlit með
ungmennum. Ég tel að þessi verkaskipting milli lögreglu og barna-
verndar, sama hvort hún hafi verið meðvituð eða ómeðvituð, hafi
leitt til þess að hefðbundnari barnaverndarúrræðum hafi verið van-
beitt í ástandsmálum. Í framkvæmd laga um eftirlit með ungmenn -
um birtist togstreitan milli barnaverndarsjónarmiða og refsisjón-
armiða í úrlausn ástandsvandans hvað skýrast. Lögin gerðu ráð fyrir
að hægt væri að beita hefðbundnum barnaverndarúrræðum að ein-
hverju marki til að leysa vandann en í framkvæmd virðast refsisjón-
armið verða ofan á. Dómsúrskurðir sem fjarlægðu stúlkurnar ýmist
á einkaheimili í sveit eða til Kleppjárnsreykja urðu ríkjandi aðgerðir
til að stemma stigu við ástandinu. Virðist mér að um leið og lögregl -
an er orðin að aðaleftirlits- og rannsóknaraðila í málum sem vörðuðu
siðferði ungmenna hafi orðið ákveðinn forsendubrestur fyrir því að
beita hefðbundnum úrræðum barnaverndarnefndar og dómsmál
orðið óumflýjanleg. Vandræðastúlkunni var ekki hægt að bjarga né
refsa með þeim úrræðum sem barnavernd hafði aðgang að. Svo
virðist sem einungis ástandsstúlkan hafi verið skilgreind með þess -
um hætti því önnur ungmenni sem fóru út af beinu brautinni sköp -
uðu ekki þessa sömu þörf hjá valdhöfum til að fara dómstóla leið í
barnaverndarmálum. Ungmennadómstóllinn, Kleppjárns reykja hælið
og ungmennaeftirlitið liðu þó öll undir lok fyrir stríðs lok og urðu því
ekki að varanlegri lausn í barnaverndarmálum hérlendis.
agnes jónasdóttir134
Saga vor 2020.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 22.4.2020 14:44 Page 134