Úrval - 01.12.1944, Blaðsíða 56

54
tJRVAL
samskonar skorti á jafnvel
neista af skynsemi hjá fuglum
yfir varptímann. Það má taka
hið fræga dæmi um gaukinn,
sem er vanur að setja eggin sín
í hreiður annara fugla og lætur
þannig fósturforeldra annast
um unga sinn. Þegar gauksung-
inn kemur úr egginu, er fyrsta
verk hans að kasta fóstursyst-
kinum sínum úr hreiðrinu, svo
að hann geti sjálfur fengið all-
an matinn, sem komið er með
heim. Þ'egar fósturmóðirin, sem
hefir verið að draga björg í bú,
kemur heim, liggur unginn
hennar sjálfrar iðulega tístandi
fyrir utan hreiðrið, en gauks-
unginn er einn í hreiðrinu. Menn
hafa svo oft verið sjónarvottar
að gerðum kvenfuglsins undir
þessum kringumstæðum (og
jafnvel kvikmyndað hann), að
ekki er hægt að vera í neinum
vafa. Hún gengur algerlega
fram hjá sínum eigin ungum, en
einbeitir sér við að mata litla
yfirgangssegginn.
Sagan um strútinn, sem gref-
ur hausinn ofan í sandinn til
þess að finnast ekki, kann að
vera ótrúleg, en samt hefir mað-
ur tekið eftir því sama hjá
skozku heiðarjúpunni. Það var
komið að henni að óvörum úti
á víðavangi, hún stakk höfðinu
inn í músarholu og sat þannig í
hnipri grafkyrr, þó að allur
kroppur hennar sæist fyrir utan
holuna.
Spæturnar sýna stundum
annars konar sljóleika, þegar
þær eru að safna fæðu til vetr-
arins. Þær höggva holur í trjá-
stofna með nefinu og safna
akörnum og hnetum í holurnar.
En stundum kemur fyrir, þegar
fuglinn er sterkur en tréð
grannt og viðurinn mjúkur, að
fuglinn borar gat í gegnum tréð.
En það breytir engu. Akarn
eftir akarn er sett í holuna og
hneta eftir hnetu, þó að þær
detti út hinum megin og fari til
ónýtis.
Sagan um kúna, sem kálfur-
inn var tekinn frá, er sígilt dæmi
um sljóleika hjá spendýrum.
Belgurinn af kálfinum var troð-
inn út með heyi og settur við
hliðina á kúnni til þess að hugga
hana. Hún byrjaði að sleykja
skinnið með móðurlegri ástúð.
En hún sleikti svo fast, að
skinnið fór í sundur og safamik-
ið heyið kom í ljós. Móðureðlið
gleymdist óðar og kýrin fór að
háma í sig heyið. Venjulega
þykja rottur all vitur dýr, en
samt lýsa mörg störf þeirra