Úrval - 01.12.1944, Blaðsíða 90

88
tJRVAL
að byggja og stofna heimili,
afla menntunar o, s. frv. Vextir
yrðu greiddir af fénu og allir
fá það greitt aftur, þótt ég
skuli ekki fara nánar út í
hverja tilhögun mætti hafa á
því. Skerðing á mannréttindimi,
segja menn. En ég efast um, að
komizt verði hjá hliðstæðum
ráðstöfunum, því að ekki er
hægt að treysta öllum foreldr-
um til að hafa gætur á, hversu
unglingar og ungmenni fara
með fé sitt, né til að sjá um, að
þau safni öllu því sparifé er
þau mega fyrir framtíð sína.
Eftirlátsemi foreldra getur
verið næstum ótrúleg. Ég þekki
til verkamannsfjölskyldu, þar
sem svo háttaði til, að 4 börn,
milli fei'mingar og tvítugs, voru
vinnandi. Heimilisfaðirinn og
húsmóðirin unnu bæði baki
brotnu og heimilið var mesta
regluheimili. Nú átti heimilis-
faðirinn kost á íbúð í verka-
mannabústað, en útborgun
varð miklu hærra en ætlað
hafðiverið. Heimilisfaðirinnátti
sparifé fyrir áætlaðri útborgun,
en skorti fé fyrir því, sem íbúð-
in fór fram úr áætlun. Hann
sá eitt ráð og aðeins eitt: Taka
víxil. Samanlagðar tekjur heim-
ilisins reyndust um 4000 krón-
ur á mánuði. Börnin voru látin
borga til heimilisins mánaðar-
legt gjald, sem var áreiðanlega
lægra en raunvirði. Föðurnum
datt ekki í hug að taka fé af
unglingunum og stofna þannig
til sameignar hans og þeirra
um góða íbúð í verkamanna-
bústað. Svipaða sögu gæti ég
sagt af greindum bónda. En
þegar svo er jafnvel um greina-
gott og reglusamt fólk, hvað
þá um hina?
Söfnun fjármagns er og
verður stærsta vandamálið, ér
mætir öllum er hugsa til bygg-
inga. Það ætti að vera hugsjón
allra að eignast mannsæmandi
híbýli, er þeir stofna heimili.
Lög um verkamannabústaði og
bygginga- og landnámssjóð,
eru viðurkenning á þessari
hugsjón og greiða fyrir að hún
geti ræzt, með opinberri aðstoð
til handa þeim efnaminni. En
þessi lög ná ekki tilgangi sín-
um, nema einstaklingarnir geri
áætlun um sjóðmyndun, hver
fyrir sig, til að inna af hendi
meginútgjöldin, er til fram-
kvæmda kemur. Ef einstakling-
arnir vanrækja að gera þessa
áætlun og fylgja henni fram,
verður hið opinbera að gera
hana fyrir þeirra hönd, og