Andvari - 01.01.1897, Blaðsíða 65

59
lónsá, er langmest, hún kemur úr Hafralóni við Stak-
fell, sem er austar en íl uppdrættinum; í hana renn-
ur Heljardalsá frá Heljarfjöllum. Allar þessar ár
flytja mikið vatn til sævar, því aðdragandinn er
mjög langur. Búrfellsheiði er ákaflega mikill fláki,
öldumyndað land með smáhálsum og grunnum döl-
um, sem árnar renna eptir; óvíða má sjá fegurra
land og sveitalegra; allt er vafið i grasi, hálsarnir
vaxnir laufgróðri, ágætum fyrir sauðfé, og í dölum
og dældum eru óþrjótandi engjar. Mjög óviða sést
í fast berg; yfirborðið er allt þakið ísaldarrusli og
jökulöldum. Byggð var töluverð i heiðinni til skamms
tíma, einkum upp með Sandá, enda má með sanni
segja, að mörg er sú mannmörg byggð á Islandi,
sem er margfalt lélegri en þessi heiði. Eyðibæirnir
eru: Hvannstaðir og Foss, Halldórsstaðir, Fagranes,
Vatnsendi, Hvappur, Hafursstaðir, As, Nýstaðir, Leir-
lækur, — allir milli Sandár og Ilólknár; í Svalbarðs-
tungu eru í eyði: Bægisstaðir, Fjallalækjarsel, Garðs-
tunga, Urðarsel og Hermundarfellssel; Bægisstaðir
eru taldir fyrirtaks-jörð.
Hinn 14. ágúst var stórrigning um morguninn,
en undir hádegi stytti upp og varð allgott veður
um daginn. Rétt hjá bæjarrústunum fellur foss
fram af bergi og ber evðibærinn Foss nafn af
honum; i fossbrúninni er blágrýti ofan á, en
móberg- og móhella undir; við fórum upp hjá foss-
inum og beint norður að Búrfelli, um blauta flóa
með holtahryggjum á milli, er liggja tnilli þess og
Hvannstaðafjalla; síðan riðum við norður með Búr-
felli og gengum upp á norðvesturhorn þess, og var
þaðan allgóð útsjón yflr norðurhlutann af Búrfells-
heiði. Norður og austur af Búrfelli er mesti fjöldi
af vötnum og tjörnum; eg taldi yfir 20 vötn, en