Andvari - 01.01.1897, Side 83
förumennskunni eigi alllítiö með góðvild og örlæti
við snauða menn, sem letingjar og óknyttamenn
notuðu til að lifa á annara sveita. Eptir þvi sem
stundir liðu fram, virðist förumennskan fara í vöxt.
A 15., 16. og 17. öldinni er förumennskan svo úr
hófi gengin, og kornin svo langt fram yfir það, sem
lögbók leyfir, einkum að því leyti að vinnufærir og
heibrigðir menn gjörðust húsgangar, að landsmenn,
og, á 17. öldinni, einnig konungar, leggja allt kapp
á að stemma stigu fyrir henni. I Píningsdómi, er
háður var á alþingi 1490, var meðal annars föru-
mennska bönnuð. Eptir siðbótina fara menn að hafa
glöggvari sögur af förumennsku en áður. Þess er
getið 1582 í dómi einum í Þingeyjarþingi, að þá hafi
þar í sýslunni verið 200—300 fiakkarar. Níu árum
seina bannaði höfuðsmaðurinn, Hinrik Krag, heil-
brigðum mönnum verðgang og lagði við hegningu
þeim, sem ekki hlýddu. Kristján konungur IV. segir í
brjefi 21. apríl 1619, að sjer sje kunnugt, að á Is-
landi sjeu margir förumenn, sem lifi í leti og fari
um á verðgangi. Býður hann höfuðsmanninum að
sjá um það, að slíkt sje ekki leyft, en að allir þeir,
sem geti, skuli vinna fyrir sjer. Á alþingi 1679
kom dómur úr Þingeyjarþingi, sem gengið hafði að
Glrýtubakka í Höfðahverfi. Á dómi þessum sjest,
að þar i hreppi voru umferðarmenn 34, en búendur
38, er hýsa áttu fiökkumenn að lögum. Var fólki
þessu þar á þinginu, sökum örbirgðar sveitarinnar,
leyft að flakka um alla sýsluna, en heim skyldi það
hverfa að haustinu til í átthaga sína til vetrarsetu.
Þá kom og á alþingi sama ár umkvörtun úr Stranda-
sýslu um utansveitar-flökkufólk, sem gerði þar í
sveitinni mikinn átroðning með óskilsemi og ýmiss
konar strákapörum. Úrskurðuðu lögþingismenn, að