Andvari - 01.01.1897, Blaðsíða 133
127
virðist vel mega gjöra laxastiga, sem gæti staðið i
brekkunni við fossinri, ef þá ekki mætti gjöra lax-
genga rennu við enda fossins. Á milli fossanna eru
flúðir og gjótur í ánni. — Efsti fossinn, Ljósifoss,
hallast mjög. Aðalvatnsmegnið fer eptir miðjum
fossinum með miklum hvítfyssanda; við austurbakk-
ann er jafnhallandi klöpp, með litlu vatni á. Aðal-
fossinn er þar um 24' og neðan undir honum 3' hátt
þrep. Við vesturbakkann deilist fossinn nokkuð af
þrepum, sem þó ekki hafa neina verulega hvíldar-
staði fyrir lax. Naumast getur lax komizt upp þenna
foss, eins og hann er, en víst mætti laga þrepin,
eða grafa rennu utan við fossinn, eða gjöra stiga.
Að gjöra báða fossana laxgenga mundi kosta tölu-
vert fje, en þó mjög eptir því, á hvern hátt það
væri gjört.
Við mynni Sogsins byrjar Hvitd, sem kunnugt
er. Jeg fór víða með henni frá Öndverðarnesi,
skammt frá Soginu, og upp undir Skipholt í Ytri-
hrepp. Á svæðinu frá Soginu og upp að Stóru-Laxá
tekur hún á sig tvær stórar bugöur, aðra vestur
fyrir Vörðufell, hina suður fyrir Hestfjall. Hún er
víðast 100—200 f. á breidd, en sumstaðar slær hún
sjer út, svo sem framundan Arnarbæli í Grímsnesi,
og þar eru með frara henni lygnir álar eða lænur
með nokkrum jurtagróðri, svo þar getur verið hæli fyr-
ir ungviði. Víða eru klappir og flúðir í ánni ogút
í hana ganga opt klappanef, með straumstrengjum
út frá, og alivíða er hún straumhörð. Við þenna
kafla henna,r er veitt frá Öndverðarnesi, Snæfoks-
stöðum, Vaðnesi, Arnarbæli, Kiðjabergi, Ilesti, Gísla-
stöðum og Hömrum í Gfrímsnesi, frá Skálholti og
Laugarási í Biskupstungum, hægra megin við ána,
en vinstra megin frá Langholti (3 bæir), Ármóti,