Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 31
Varðandi kröfu ákæruvalds um að ákærði verði sviptur skotvopnaleyfi og veiðileyfi
er til þess að líta að samkvæmt 14. gr. reglugerðar nr. 402/1994 vörðuðu brot gegn
henni eingöngu sektum eða varðhaldi. Þótt mælt sé svo fyrir í 1. mgr. 19. gr. laga nr.
64/1994 að svipting umræddra leyfa liggi við broti gegn reglugerð, sem sett er
samkvæmt lögunum, verður þeim viðurlögum ekki beitt hérfyrst sérstök refsiák\’œði
voru tekin upp í 14. gr. reglugerðarinnar án þess að slíkra viðurlaga vœri þar getið.
Verður ákærði því sýknaður af kröfu ákæruvalds um þetta efni. (Skál. höf.)
Forsendur meirihluta Hæstaréttar í seinna málinu, H 23. maí 2001, nr.
127/2001 (upptaka veiðitækja), þar sem nú reyndi á kröfu ákæruvaldsins um
upptöku veiðitækja á grundvelli laganna frá 1994, voru efnislega samhljóða
forsendunum í fyrra málinu að breyttu breytanda. í þetta sinn skilaði einn
dómari sératkvæði en þar sagði meðal annars svo:
... I 3. [mgr.] 19. gr. laga nr. 64/1994, um vernd, friðun og veiðar á villtum fuglum
og villtum spendýmm er skýr heimild til upptöku ólöglegra veiðitækja og búnaðar,
sem notaður hefur verið við framkvæmd brots. Er sérstaklega gert ráð fyrir því í 2.
ml. 3. mgr. þessa ákvæðis að upptakan geti tekið til brota á lögunum og reglum, sem
settar eru á grundvelli þeirra. Þótt upptöku hafi ekki verið getið í reglugerð nr.
402/1994, sem í gildi var er brot ákærða voru framin, kemur það ekki í veg fyrir að
beita megi framangreindu upptökuákvæði laganna, enda fengu ákvæði þeirrar
reglugerðar um refsingu og viðurlög stoð í lögunum. Er samkvæmt þessu heimilt
samkvæmt 3. mgr. 19. gr. laga nr. 64/1994 að gera upptækan riffil ákærða ásamt
áfestum sjónauka og tvífæti, sem hann notaði við veiðamar.
Röksemdarfærsla minnihlutans í seinna málinu er sannfærandi og að mínu
áliti lögfræðilega rétt. Erfitt er að henda reiður á þeim rökum sem búa að baki
niðurstöðu meirihluta Hæstaréttar í þessum tveimur málum sem hér hafa verið
gerð að umtalsefni. Ef sú hugsun býr að baki þeim að hinir ákærðu hafi átt að
njóta góðs af því að ráðherra hafði í reglugerð látið hjá líða að mæla fyrir um
heimild til upptöku umræddra veiðitækja, verður ekki annað séð en að á skorti
að tekið sé nægjanlega með í reikninginn að grunnreglunni um lögbundnar
refsiheimildir er m.a. ætlað að girða fyrir að það sé á valdi handhafa fram-
kvæmdarvalds á hverjum tíma að víkja frá skýrum vilja löggjafans með því að
afnema eða takmarka í reglugerð gildi fyrirmæla í settum lögum, hvort sem um
verknaðarlýsingu er að ræða eða tiltekna refsitegund eða refsikennd viðurlög.
A þetta við jafnvel þótt það kunni að leiða í einhverjum tilvikum til niðurstöðu
sem er til hagsbóta fyrir þann sem ákærður er. Þrenging á gildissviði almennra
laga á sviði refsiréttar með stjómvaldsfyrirmælum getur ekki takmarkað skyldu
dómstóla, sbr. fyrsti málsl. 61. gr. stjskr., til að dæma eftir skýrum ákvæðum
25