Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 130
ur í skilningi nefnds ákvæðis dönsku umferðarlaganna þar sem í blóði hans voru
l,27%e áfengis. Urskurðarnefndin taldi hins vegar að þrátt fyrir orðalag nefnds skil-
málaákvæðis yrði að skýra það með hliðsjón af 2. mlsl. 20. gr. FAL, og þar sem skil-
yrði þeirrar greinar væru ekki uppfyllt væri félagið bótaskylt.273
Það sama verður talið gilda þrátt fyrir að vátryggingartaki hafi við töku vá-
tryggingar gengist undir þá kvöð að halda sig frá neyslu áfengis, þ.e. að slík
skuldbinding breytir engu um matið á því hvort áfengisáhrif viðkomandi teljist
til ölæðis í skilningi 2. mlsl. 20. gr. VSL.
AK 15:617
I skilmálum húftryggingar bifreiðar var kveðið á um að ábyrgð félagsins væn háð því að
ökumaðurinn hefði ekki neytt áfengis, en auk þess hafði vátryggingartaki skrifað undir yf-
irlýsingu við töku tryggingarinnar þess efnis að hann myndi halda sig frá neyslu þess.
Engu að síður þótti verða að skýra ölvunarákvæðið með hliðsjón af 2. mlsl. 20. gr. FAL.274
Telja verður að 2. mlsl. 20. gr. VSL taki einnig til vímuástands vegna ann-
arra efna en áfengis, til dæmis lyfja, og megi því semja um að félagið sé laust
úr ábyrgð ef vátryggingaratburðinum er valdið í slíku ástandi.275
4.8 Styrjaldir, náttúruhamfarir, kjarnorka, jónandi geislun o.fl.
I skilmálum allra helstu gerða trygginga er að finna ákvæði sem undan-
þiggja félagið ábyrgð vegna tjóna af völdum styrjalda, óeirða, innrása, hemað-
araðgerða, kjamorku, jónandi geislunar, náttúruhamfara o.s.frv. Fræðimenn eru
almennt sammála unt að félaginu sé frjálst að takmarka á þennan hátt ábyrgð
sína, án tillits til ófrávíkjanlegra reglna VSL.276 Verður að telja þá niðurstöðu
eðlilega, enda er hér um að ræða afmörkun þeirrar áhættu sem tryggt er gegn
og er óháð huglægri afstöðu og hegðun vátryggðs og þeirra sem hann samsam-
ast með. Þá er hugsanlegt að líta á sum þessara ákvæða, t.d. þau sem fela í sér
273 Reifun byggð á Lyngs0, (1994), bls. 246.
274 Reifun byggð á Lvngso, (1994), bls. 246. Sprensen bendir réttilega á í þessu sambandi að engu
hefði breytt í þessu máli þó að ákvæði um algjört áfengisbindindi vátryggingartaka hefði verið túlk-
að sem varúðarregla, sbr. Sorensen, (2002), bls. 166-167.
275 Sorensen, (2002), bls. 165 og Lyngso, (1994), bls. 243. Sorensen nefnir að greinin taki ekki beint
til annarra vímugjafa, en henni verði beitt um þau efni með lögjöfnun, sbr. Sorensen, (1990), bls. 178.
Fleiri dóma má nefiia sem snerta skýringu ölvunarákvæða með einum eða öðmm hætti, svo sem dóm
Hæstaréttar Islands þann 19. júní 2003 í málinu nr. 28/2003 (unnusta vátryggðs ók bifreið hans
ölvuð - ekki talið þjófnaður á bifreiðinni - sýkna) og dóm Hæstaréttar íslands þann 19. júní 2003
í málinu nr. 51/2003 (ökumaður mældist með l,66%c af áfengi í blóði og 2,47%c í þvagi - talið veita
líkindi fyrir því að hann hefði verið ölvaður og óhæfur til að stjóma ökutæki - sýkna).
276 Ussing, bls. 228: Sindballe, (1948), bls. 47-48; NOU 1983:56, bls. 80; Selmer, bls. 235; Arn-
ljótur Björnsson, (1986), bls. 57 og (1988), bls. 156-157; Sorensen, (1990), bls. 203 og 209 og
(2002), bls. 343 og 429 og áfram og Lyngso, (1994), bls. 285 og 293.
124