Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 123

velta vöngum yfir því hvort það hafi skipt máli varðandi skýringu Hæstaréttar
á skilmálaákvæðinu. Með hliðsjón af afdráttarlausu orðalagi í forsendum
Hæstaréttar verður ekki talið að félagið hefði getað borið skilmálaákvæðið fyr-
ir sig sem hlutlæga ábyrgðartakmörkun þrátt fyrir að það hefði spurt um fyrri
einkenni á eyðublaðinu. Slík spuming hefði hins vegar að öllum líkindum gert
það að verkum að 5. og 6. gr. VSL kæmu til skoðunar í stað 7. gr. laganna með
þeim afleiðingum að félagið gæti hugsanlega losnað úr ábyrgð á grundvelli 6.
gr. ef rangar upplýsingar hefðu verið gefnar þegar viðkomandi mátti sjá að þær
væru rangar. Einfalt gáleysi vátryggingartaka gæti því m.ö.o. komið vátryggð-
um í koll. Niðurstaða málsins hefði því oltið á góðri trú vátryggingartaka í sam-
ræmi við ákvæði 4.-10. gr. VSL (hefði vátryggður borið þau ákvæði fyrir sig í
málinu). Út frá forsendum dómsins er hins vegar erfitt að fullyrða um hvort
orðalagsmunurinn milli hinna íslensku og dönsku skilmálaákvæða ráði úrslitum
við mismunandi skýringu á þeim, svo vísað sé til dóms Hæstaréttar Danmerk-
ur þann 29. júní 1998 í málinu nr. II 4/1998 (U 1998:1380 (HD)).
í kafla 3.5 var lítillega fjallað um við hvaða tímamark er miðað þegar talað
er um að sjúkdómur „komi upp“ og að hugsanlegt sé að félagið geti vísað til
ákvæða sem þessara sem hlutlægra ábyrgðartakmarkana, þar sem þau feli ein-
ungis í sér afmörkun á því hvað teljist til vátryggingaratburðarins. Verður hér
vísað til þess sem þar segir. Hins vegar skal áréttað að vegna þess í hversu nán-
um tengslum undanþágur vegna sjúkdóma standa við huglæga afstöðu vátrygg-
ingartaka má telja sanngimisrök standa til þess að meta þær út frá reglum VSL
um rangar upplýsingar við samningsgerð, líkt og talið var í H 1997 1808, þrátt
fyrir að niðurstaða dómsins réðist af öðrum atriðum.
Skýring undanþáguákvæða í slysatryggingum sem undanþiggja ábyrgð fé-
lagsins slys, sem rekja má að einhverju leyti til sjúkdóma eða sjúklegs ástands
þess sem tryggður er, ætti sjaldnast að valda nokkrum vandkvæðum. Slysa-
trygging tekur aðeins til slysa sem slysatryggður verður fyrir og falla sjúkdóm-
ar utan skilgreiningar þess hugtaks. Vátryggður fær fullar bætur hafi sjúkdóm-
ur ekki verið höfuðorsök slyssins og skiptir ekki máli í því sambandi þó að í
skilmálunum sé kveðið á um að undanþegin séu slys sem rekja megi að ein-
hverju leyti til sjúkdóms.251
Úm frekari umfjöllun um efnið vísast til kafla 3.5 og 3.9.3 hér að framan.
4.6 Eiginleikar þess sem veldur vátryggingaratburðinum
Það má hugsa sér að félagið setji í skilmála sína ákvæði sem fela í sér tak-
markanir á ábyrgð vegna eiginleika þess sem veldur vátryggingaratburðinum.
Sem dæmi má nefna að félagið undanþiggi sig ábyrgð vegna tjóna þar sem tjón-
251 Sorensen. (1990). bls. 106, 139 og 150, og (2002), bls. 428-429. í einhverjum tilvikum gæti
þó komið til álita að beita pro rata reglu, sbr. Sorensen. (2002), á tilvitnuðum stað og Lvngso.
(1994), bls. 819.
117