Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 146

hvorki hann né Ussing nefna hversu langt þeir telja að gengið verði í þessum
efnum.325 Selmer telur einnig að í skilmálum verði kveðið á um að hegðun til-
tekinna þriðju manna (bestemte personer), svo sem annarra vátryggðra, verði
lögð að jöfnu við hegðun vátryggðs.326 Amljótur Björnsson telur félagið hafa
heimild til samsömunar að einhverju marki, en nefnir að hugsanlega verði að
gera kröfu um skýrleika slíkra ákvæða, þannig að ljóst sé hverjir það eru sem
vátryggður samsamist með.327 Thorning Hansen telur að félagið geti ekki und-
anþegið sig ábyrgð vegna hegðunar þriðja manns í ríkari mæli en leiðir af al-
mennum reglum vátryggingaréttar um samsömun. Félagið yrði því til dæmis
ekki laust úr ábyrgð vegna stórkostlegs gáleysis þriðja manns, sem ekki hefði
réttmæt eða lögmæt umráð vátryggðs munar, þrátt fyrir ákvæði þess efnis í skil-
málum. Þá telur Thoming Hansen að 1. mlsl. 20. gr. FAL eigi jafnt við um ein-
falt gáleysi þriðja manns og vátryggðs.328 Drachmann Bentzon og Christensen
telja einnig að 1. mlsl. 20. gr. FAL taki bæði til einfalds gáleysis vátryggðs og
þriðja manns. Þeir telja á hinn bóginn að félaginu sé frjálst að vissu marki að
undanþiggja sig ábyrgð vegna ásetnings og stórkostlegs gáleysis þriðja manns,
en að fullt frelsi í þá átt gengi gegn þeirri vemd sem 1. mlsl. 20. gr. FAL sé ætl-
að að veita vátryggðum. Þannig nefna þeir sem dæmi að félagið geti ekki tak-
markað ábyrgð sína vegna tjóna sem óréttmætur notandi vátryggðs munar, t.d.
þjófur, veldur á muninum. Hins vegar standi rök til þess að heimila félaginu að
takmarka ábyrgð sína á þann hátt vegna tjóna sem valdið er af einhverjum sem
hefur vörslur munarins í þágu vátryggðs.329 Hellner telur að vilji félagið undan-
þiggja sig ábyrgð í ríkari mæli en leiðir af almennum reglum um samsömun,
verði það að setja ákvæði þess efnis í skilmálana, en nefnir ekki hversu langt
hann telur að ganga megi í þeim efnum.330 Lyngsp telur að félagið geti í ein-
hverjum mæli undanþegið sig ábyrgð vegna tjóna sem valdið er af öðrum en vá-
tryggðum. Hann telur heimild félagsins til slíkrar samsömunar hins vegar tak-
markast af ákvæðum 1. mlsl. 20. gr. FAL sem taki einnig til einfalds gáleysis
þriðja manns. Sem dæmi um samsömun í skilmálum nefnir hann að í skilmál-
um fjölskyldutryggingar sé jafnan kveðið á um að ekki verði bætt tjón vegna
þjófnaðar eða skemmdarverka sem framin eru af öðrum í hópi vátryggðra. Þá
nefnir hann einnig sem dæmi ákvæði í ábyrgðartryggingu fjölskyldutryggingar,
sem undanþiggja ábyrgð félagsins tjón, sem vátryggðir valda hver öðnjm.331
325 Sindballe, (1948). bls. 102.
326 Selmer, bls. 207.
327 Arnljótur Björnsson, TL 1969, bls. 10 og 18.
328 Thorning Hansen, NFT 1951, bls. 342-343.
329 Drachmann Bentzon og Christensen, (1952), bls. 122-124.
330 Hellner, (1965), bls. 296.
331 Þetta dæmi Lyngs0 er alls ekki gott því að slík skilmálaákvæði í ábyrgðartryggingum fela ekki
í sér samsömun í þeirri merkingu sem hér er rædd. Þau fela nefnilega í sér undanþágu frá ábyrgð
félagsins vegna tjóns tiltekinna tjónþola. en ekki að hegðun þriðja manns sé lögð að jöfnu við hegð-
un vátryggðs.
140