Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 160

orðalag 51. gr. VSL. í samræmi við þetta sjónarmið var niðurstaðan sú í AK:102
að félagið var sýknað af kröfu um vátryggingarbætur þar sem vátryggðum tókst
ekki að sýna fram á að vanræksla á að gæta fyrirmæla áðumefnds skilmálaákvæð-
is um geymslu utanborðsmótors á læstum stað hefði ekki haft áhrif á tjónið.
Það má vissulega halda því fram að það sé bagalegt að heimfærsla skilmála-
ákvæða um geymslu eða vörslur vátryggðra muna skuli ráðast af því hvort vá-
tryggingarandlagið teljist nægilega afmarkað á annan hátt í skilmálum, eins og
gert er ráð fyrir í umfjölluninni hér að framan. Tillitið til vátryggðs og almenn-
ar skýringarreglur vátryggingaréttar myndu hins vegar leiða til þess að vafi um
heimfærslu viðkomandi ákvæðis yrði jafnan skýrður vátryggðum í hag. I fram-
haldi af því má raunar telja sanngjarnt að ákvæðið verði skýrt með hliðsjón af
ófrávíkjanlegum reglum VSL (í þessu tilviki 51. gr. laganna) nema að það sjálft
beri með sér með nokkuð skýrum hætti að því sé eingöngu ætlað að afmarka
vátryggingarandlagið.
4.16 Skilyrði fyrir ábyrgð félagsins að ástand vátryggðs munar
hafi verið í samræmi við lög
Akvæði í skilmálum, sem gera ábyrgð félagsins háða því að ástand vá-
tryggðs munar sé eða hafi verið í samræmi við gildandi lög, reglugerðir, opin-
ber fyrirmæli o.þ.h., hafa af fræðimönnum verið talin fela í sér varúðarreglur í
skilningi VSL.370 í skilmálum má einnig finna ákvæði sent sjálf kveða svo á
um.371 Má telja þá niðurstöðu eðlilega, enda leggja ákvæðin skyldu á vátryggð-
an og aðra til aðgæslu og eftirlits, ekki ósvipaða viðhaldsskyldunni í ákvæðum
sem gera ábyrgð félagsins háða því að vátryggðum mun hafi verið haldið for-
svaranlega við. Fela ákvæðin að því leyti í sér „dæmigerðar" varúðarreglur.372
4.17 Breytingar á starfsvettvangi slysatryggðra einstaklinga
I skilmálum slysatrygginga launþega er jafnan að finna ákvæði sem varða
breytingu á starfi þess sem tryggður er. Þá kann að vera tilgreint í vátrygging-
370 Sbr. Arnljótur Björnsson, (1986), bls. 62 og 68; Selmer, bls. 179 og Lyngsö, (1992), bls. 231
og (1994), bls. 296.
371 I dæmigerðum vátryggingarskilmálum fyrir brunatryggingu húseigna segir undir fyrirsögninni
„Lagafyrirmæli - Varúðarregla:“ „Vátryggingartaka ber að sjá um að allur umbúnaður á og við hina
vátryggðu eign sé í samræmi við fyrirmæli í gildandi lögum og reglugerðum ...“. Með hliðsjón af
yfirskrift greinarinnar verður hún talin fela í sér varúðarreglu.
372 I dómi 0stre Landsret þann 13. maí 1985 í málinu nr. 212/1984 var hins vegar komist að
gagnstæðri niðurstöðu. Þar var talið að í skilmálaákvæði ábyrgðartryggingar, sem batt ábyrgð fé-
lagsins því skilyrði að ekki hefði verið brotið gegn opinberum reglum, hefði falist afmörkun áhætt-
unnar og væri félagið laust úr ábyrgð þar sem dönskum lögum um umhverfisvemd hefði ekki ver-
ið fylgt. Ekki er með góðu móti unnt að sjá hvers vegna dómurinn fer þá leið. Rétt er jafnframt að
árétta að heimfærsla skilmálaákvæðisins undir 51. gr. VSL kynni að hafa leitt til sömu niðurstöðu
fyrir vátryggðan í þessu tiltekna máli þó að aðferðafræðin væri önnur. Með hliðsjón af því sem telja
má viðtekin sjónarmið í dag um skýringu sambærilegra skilmálaákvæða má draga vægi dómsins
verulega í efa. Reifun byggð á Sörensen, (2002), bls. 165.
154