Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 177

þarf einnig að hafa í huga sjálft grunnskjalið sem þeir skilmálar eru viðbót við,
svonefnt S.G. form, auk þess sem vátryggingalögin, The Marine Insurance Act,
frá 1906 geta komið til álita, en þar segir m.a. að sé talað í vátryggingarskilmál-
um um sjávarháska (perils of the sea) eigi það ekki við venjulegar hreyfingar
sjávar og vinds heldur þurfi að vera um háskalegt ástand að ræða.
Sérstök ástæða er til að vekja athygli á grein 6 í ITC reglunum. í grein 6.1.
eru talin upp ýmis tilvik sem sérstaklega er talin ástæða til að tryggingin nái til,
en það eru háskar á ám og vötnum, eldur og sprengingar, árekstrar á bryggjur
og hafnarmannvirki, auk tækja á þeim.
Grein 6.2. er enn áhugaverðari en þar er um að ræða hina svonefndu „Inch-
maree“ reglu sem til varð fyrir mörgum árum eftir dóm í máli vegna tjóns á
samnefndu skipi. Þar segir m.a. að verði tjón án þess að um sé að kenna skorti
á hæfilegri árvekni hins tryggða eða vissra manna sem starfa í hans þágu, þá
bæti vátryggjendur tjón sem verði af:
Accidents in loading, discharging or shifting cargo or fuel bursting of boilers,
breakage of shafts or any ladent defect in the machinery or hull, negligence of mast-
er, officers, crew or pilots. Negligence of repairers or charterers, provided those
repairers or charterers are not an assured.
Við endurskoðun ITC reglnanna 1.11. 1995 var þessu ákvæði breytt að því
leyti að við upptalningu þeirra, sem krafist er hæfilegrar árvekni af (due dili-
gence), er bætt eftirlitsmönnum og þeim sem hafa á hendi framkvæmdastjóm á
landi, og niður var fellt ákvæðið um tjón af völdum hleðslu eða flutnings á farmi
eða eldsneyti. Eins og oft hefur komið fram, m.a. í íslenskum niðurjöfnunum, þá
nær ákvæðið í 6. grein einungis til afleidds tjóns. Sem dæmi má nefna að brotni
stimpilstöng vegna leynds galla og tjón verður á vél skipsins, bætist tjónið en
ekki stimpilstöngin sem gallinn var í eða kostnaður við að skipta um hana.
Að undanfömu hefur orðið algengt að vátryggjendur óski að bæta við trygg-
ingarskilmálana nýrri grein, svonefndri „Additional Peril Clause“. Þetta nýja á-
kvæði felur almennt í sér að vátryggjandi tekur að sér að bæta einnig kostnað
við að endumýja ketil sem springur, sveif sem brotnar vegna galla sem valdið
hefur bótaskyldu tjóni skv. greinum 6.2. í ITC frá 1983 og 1995, auk þess að
bæta tjón vegna „negligence, incomplete or error of judgement of any person
what so ever“ að því tilskildu þó, að tjónið hafi ekki orðið vegna skorts á hæfi-
legri árvekni hins tryggða, eigenda eða stjómenda skipsins. Þetta viðbótará-
kvæði varðandi bætur á hlut sem haldinn er galla nær þó einungis til þess ef sá
galli veldur tjóni á öðmm hlutum en ekki til bótaskyldu á gölluðum hlut, ef gall-
inn er vegna vanrækslu eða mistaka á hönnun eða byggingu skipsins og hefur
ekki valdið tjóni á öðmm hlutum skipsins. Að sjálfsögðu auðveldar þetta við-
bótarákvæði um aukna tryggingarvemd eiganda sönnun hans fyrir því að bóta-
skyldur atburður hafi valdið tjóni.
171