Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Page 27

Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Page 27
sem leiðir af hinu lögbundna sektarlágmarki laga nr. 42/1995.36 Við mat á þessu atriði kann þó að skipta máli hvort og þá að hvaða marki dómstólar telji sig geta farið niður fyrir sektarlágmark sömu laga á grundvelli refsilækkunarheimilda, t.d. með stoð í ákvæðum 1.-9. tölul. 1. mgr. 74. gr. hgl.37 4. STJÓRNSKIPULEG LAGAÁSKILNAÐARREGLA OG TENGSLIN VIÐ LÝÐRÆÐI 4.1 Staða grunnreglunnar sem stjórnskipulegrar lagaáskilnaðarreglu Ákvæði 1. mgr. 69. gr. stjskr. áskilur að refsiheimildir styðjist við ákvæði í settum lögum. Stjómarskrárákvæðið hefur samkvæmt þessu að geyma stjórn- skipulega lagaáskilnaðarreglu á tilteknu sviði réttarins.38 Slík lagaáskilnaðar- regla felur eðli máls samkvæmt í sér nokkra takmörkun á gildi annarra réttar- 36 Sjá H 1997 2446, H 1997 3419, H 1999 524, H 1999 544, H 1999 550, H 2000 2387, H 2000 3387, H 2000 4141, H 29. mars 2001, nr. 18/2001, H 6. desember 2001, nr. 308/2001, H 13. desember 2001, nr. 319/2001, H 2. október 2003, nr. 27/2003, H 9. október 2003, nr. 112/2003, og H 11. desember 2003, nr. 111/2003. 37 Sjá Jónatan Þórmundsson: „Rökstuðningur refsiákvörðunar“, bls. 14-15. Samkvæmt orðalagi ákvæða 1. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 um tekjuskatt og eignarskatt, 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 um virðisaukaskatt, og 1. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 1.-3. gr. laga nr. 42/1995, skal sá, sem brýtur gegn ákvæðum þessum, aldrei greiða lægri fésekt en tvöfaldri skattfjárhæð. í athugasemdum greinargerðar með frumvarpi því er varð að lögum nr. 42/1995 segir hins vegar að „[þarj sem um margfeldissektir [sé] að ræða [sé] yfirleitt ekki ætlast til að almennar refsilækkunarheimildir séu nýttar til þess að færa sektir niður fyrir það lögbundna lágmark sem [þar er] lýst. Slík lækkun [sé] þó sjálfsagt heimil í hreinum undantekningartilvikum. Aðrar refsiákvörðunarreglur, svo sem sú regla að hafa hliðsjón af greiðslugetu sökunautar eða efnahag, sbr. 51. gr. hegningarlaga, eiga oft ekki við og stundum alls ekki“, sjá Alþt. 1994-1995, A-deild, bls. 2486. (Skál. höf.) í H 1999 2645 var með tilliti til þess að orðalag laga nr. 42/1995 væri „afdráttarlaust" ekki fallist á að ákvarða fésekt þannig að farið væri niður fyrir lögbundið lágmark með stoð ( 1. mgr. 51. gr. hgl. í dómi Hæstaréttar, H 2000 2387, virðist í fyrsta og eina skiptið hafa verið fallist á að beita refsilækkunarheimild 8. tl. 1. mgr. 74. gr. hgl. og ákveðið að fara niður fyrir sektarlágmark 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Um þetta atriði segir í dóminum: „Við ákvörðun refsingar ákærða [G] verður haft í huga að brot hans fólust eingöngu í vanskilum en ekki í vanrækslu á skilum skýrslna eða rangfærslum. Þá hafði höfuðstóll skattskuldarinnar verið greiddur að fullu fyrir útgáfu ákæru. Fram hefur komið hjá ákærða að hann hafi tekið persónulegt lán til þeirrar greiðslu. Með vísan til 8. tl. I. mgr. 74. gr. almennra hegn- ingarlaga þykir við þessar aðstæður mega fara niður fyrir sektarlágmark 1. mgr. 40. gr. Iaga nr. 50/1988“. Sjá hér hins vegar H 2. október 2003, nr. 27/2003, þar sem ekki var fallist á að beita 8. tölul. 1. mgr. 74. gr. hgl. í ljósi þess að ákærði hafði „að langmestu leyti" innt greiðslur af hendi „löngu eftir gjalddaga". í H 9. október 2003, nr. 112/2003, féllst Hæstiréttur ekki heldur á að fara niður fyrir hið lögmælta sektarlágmark með vísan til „3. mgr. 74. gr. enda bar [ákærða] að kynna sér þær reglur, sem giltu um starfsemi sem hann rak í atvinnuskyni". Hér er væntanlega átt við 3. tölul. 1. mgr. 74. gr. hgl. 38 Sjá um hugtakanotkun Páll Hreinsson: „Lagaáskilnaðarregla atvinnufrelsisákvæðis stjómar- skrárinnar". Líndæla, Sigurður Líndal sjötugur 2. júlí 2001. Hið íslenska bókmenntafélag. Reykjavík (2001), bls. 399-421. Sjá einnig Kjartan Bjarni Björgvinsson: „Verðleikar laganna - lagaáskilnaðarregla mannréttindasáttmála Evrópu og afstaða hennar til íslensks réttar". Ulfljótur. 3. tbl. 56. árg. (2003), bls. 353-403. 21
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.