Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 138
eldfim efni, gæti í sumum tilvikum einnig falið í sér aukna áhættu, eða að vá-
tryggingaratburðinum hefði hreinlega verið valdið af ásetningi eða gáleysi.
Gæti félagið í þeim tilvikum væntanlega valið um að bera fyrir sig reglur 45.-
50. gr. eða 18.-20. gr. VSL.300
4.12 Flugferðir slysatryggðra, handalögmál, þátttaka í hættulegum
íþróttum o.fl.
I skilmálum slysatrygginga er jafnan að finna undanþágur frá ábyrgð félags-
ins vegna slysa sem verða við þátttöku slysatryggðs í handalögmálum, hættu-
legum íþróttum, flugferðum og sambærilegum athöfnum. Urn heimfærslu slíkra
ákvæða er erfitt að gefa algilda reglu, enda eru þau oft orðuð á ólíka vegu. Sum
þeirra hafa að geyma orsakareglu, t.d. þannig að undanþegin eru berum orðum
slys sem sá sem tryggður er verður fyrir í handalögmálum, nema að sannað sé
að ekkert samband hafi verið milli handalögmálanna og slyssins,301 en önnur
ekki, t.d. þannig að undanþegin eru ábyrgð félagsins slys sem verða í hnefaleik-
um, fallhlífarstökki og fjallaklifri.302 I tengslum við síðastnefnd ákvæði má
velta því fyrir sér hvort félagið verður laust úr ábyrgð ef slysatryggður áhuga-
maður um hnefaleika slasast þegar íþróttahúsið springur á meðan hann er þar
staddur á hnefaleikaæfingu.303 Fræðimenn virðast ekki vera á einu rnáli um
túlkun ákvæðanna að þessu leyti. Amljótur Bjömsson tekur fyrirvara vegna
íþrótta, flugferða, handalögmála og þátttöku í refsiverðum verknaði, sem dæmi
um ákvæði sem fela í sér takmörkun á gildissviði vátryggingar.304 Á svipaðri
skoðun eru þeir Drachmann Bentzon og Christensen305 og Heltman.306 Sind-
balle telur ákvæði sem undanþiggja slys, sem rakin verða til flugs eða þátttöku
í hættulegum íþróttum, til hlutlægra takmarkana á ábyrgð félagsins að svo
miklu leyti sem ekki stendur til boða gegn hækkun iðgjalds að láta trygginguna
einnig ná til þeirra athafna.307 Ekki verður alls kostar fallist á það sjónarmið
Sindballe, enda hlýtur að mega teljast varasamt að láta skýringu skilmála-
ákvæða velta á sérstökum aðstæðum eða viðskiptavenju viðkomandi félags sem
vátryggður hefur e.t.v. ekki nokkra vitneskju um. Sú niðurstaða gæti auk þess
leitt til ósamræmis við skýringu á einu og sama skilmálaákvæðinu milli félaga,
sem getur vart talist heppilegt.
300 Drachmann Bentzon og Christensen. (1952), bls. 292-293 og Lvngso. (1994), bls. 311.
301 Akvæði sem þessi má finna í dæmigerðum vátryggingarskilmálum fyrir slysatryggingar hér á
landi.
302 Akvæði sem þessi má finna í dæmigerðum vátryggingarskilmálum fyrir slysatryggingar hér á
landi.
303 Dæmi fengið frá Selmer, bls. 263.
304 Arnljótur Björnsson. (1986), bls. 57-58.
305 Drachmann Bentzon og Christensen, (1954), bls. 625 neðanmáls.
306 Heltman. bls. 87-88.
307 Sindballe, (1941), bls. 20.
132