Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 49
laga með vísan til sjónarmiða um eðli máls með þeim afleiðingum að verkn-
aðarlýsing í reglugerð, sem á sér enga skírskotun eða beina stoð í ákvæðum
settra laga, verði talin stjómskipulega fullnægjandi refsiheimild.88 Raunar
virðist það ekki sjálfgefið að það leiði með rökrænum hætti af 4. mgr. 14. gr. og
19. gr. laga nr. 64/1994, m.a. almennri tilvísun fyrmefnda ákvæðisins til „veiði-
eftirlitsmanna“, að gera ætti það refsivert að veiða án þess að vera í fylgd
þeirra. Ákvæði þágildandi 14. gr. laga nr. 64/1994 höfðu að geyma sérákvæði
um hreindýraveiðar og var ákvæðið staðsett í VI. kafla laganna. Þar var að öðm
leyti að finna sérákvæði um veiðar er beinast að tilteknum tegundum villtra
fugla og villtra spendýra. I lögunum var aðeins í tilviki hreindýraveiða gert ráð
fyrir því að ráðherra mælti nánar fyrir í reglugerð um framkvæmd veiða þar
sem fram kæmu m.a. ákvæði „um veiðieftirlitsmenn“. Ekki var því um það að
ræða að meta þyrfti eftir atvikum og að teknu tilliti til dýrategundar hvort og þá
hvaða hlutverki veiðieftirlitsmenn ættu að gegna við veiðamar þannig að
nauðsynlegt væri að fela ráðherra að ákveða í reglugerð um veiðar á hverri
tegund fyrir sig hvort áskilja bæri fylgd veiðieftirlitsmanns og þá að viðlagðri
refsiábyrgð.
I þessu sambandi vek ég athygli á því að í þágildandi fyrsta málsl. 2. mgr.
14. gr. laga nr. 64/1994, sem Hæstiréttur tekur orðrétt upp, sagði að „[veiðar] á
hreindýrum [væru] heimilar öllum er til þess [hefðu] leyfi samkvæmt lögum
þessum og reglum settum samkvæmt þeim“. Þama var því að finna almennt
ákvæði um skilyrði fyrir því að mega veiða hreindýr og kom þar aðeins fram að
áskilið væri tiltekið „leyfi“ samkvæmt lögunum og reglum settum á grundvelli
laganna og hvergi minnst á þann áskilnað að menn yrðu að veiða í fylgd
veiðieftirlitsmanns, hvað þá að það gæti leitt til refsiábyrgðar ef út væri
brugðið. Enda þótt það hafi verið sjálfsagt og nauðsynlegt af hálfu löggjafans
að veita ráðherra heimild til að útfæra nánar í reglugerð tilteknar reglur um
framkvæmd hreindýraveiða, verður hér talið að af 1. mgr. 69. gr. stjskr. hafi leitt
að meginskilyrði fyrir því að mega stunda slíkar veiðar hafi þurft að vera
lögbundin, og þá m.a. um fylgd veiðieftirlitsmanna sem ekki var áskilið við
aðrar veiðar á grundvelli laganna. I ljósi þess að fyrsti málsl. 2. mgr. 14. gr. laga
nr. 64/1994 mælti með almennum hætti á um skilyrði fyrir því að stunda veiðar
á hreindýrum, þ.e. á grundvelli leyfis, án þess að þar væri getið um að slíkar
veiðar væru háðar því að veiðimaðurinn væri í fylgd veiðieftirlitsmanna, er
vandséð að hægt sé að fallast á að regla síðari málsl. 2. mgr. 11. gr. reglugerðar
nr. 402/1994 hafí tekið í eðlilegu samhengi upp þráðinn þar sem fyrirmæli í
lögum nr. 64/1994 þraut. Rökréttara hefði verið að túlka þögn laganna um slíkt
meginskilyrði fyrir hreindýraveiðar þannig að slíkt fyrirkomulag væri af hálfu
löggjafans ekki áskilið, a.m.k ekki sem skylda sem hvfla ætti á veiðimanninum
að viðlagðri refsiábyrgð. Að þessu virtu tel ég að Hæstiréttur hafi í umræddum
88 Sjá umfjöllun um skýringu laga til samræmis við eðli máls Davíð Þór Björgvinsson: Lög-
skýringar. Reykjavík (1996), bls. 82-84.
43