Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Síða 20

„OFSALEGA ERF I T T OG ROSALEGA GAMAN“
20
Þegar kom að vorverkunum í skólunum fannst flestum að aftur tæki við tími óör-
yggis. Við námsmat, próf og skólalok væru margir óvissuþættir og þeim fannst þeir
þurfa á mikilli leiðsögn að halda. Þetta var þó misjafnt eftir því hversu öflugt samstarf
nýju kennararnir áttu við aðra kennara í skólanum.
Öllum viðmælendunum fannst sem mánuðirnir á vorönn hefðu liðið ótrúlega hratt.
Þeim fannst gott að sjá fyrir endann á vetrinum og flestir voru farnir að huga að næsta
vetri. „Það er komin eftirvænting og spenna í mig fyrir næsta vetri. Við erum farin að
ákveða hvað við ætlum að gera þá,“ sagði Inga. Allir nema einn héldu áfram kennslu í
sama skóla og þeir voru í. Sá eini sem ekki hélt áfram fór utan til framhaldsnáms.
Í lokaviðtalinu virtust viðmælendur sammála um að þetta fyrsta ár hefði verið mikill
prófsteinn og það væri eiginlega eitt allsherjar uppgötvunarnám. Guðrún orðar það svo:
Já, ég held að maður verði bara að spila með fyrsta árið, maður gerir engar rósir.
Til dæmis á ég verkefni sem ég var búin að taka til og ætlaði að vinna í vetur.
Þau eru bara ennþá ónotuð niðri í skúffu. Kannski fara þau upp úr skúffunni
næsta vetur.
Þegar litið var til baka sögðust allir hafa haft miklar væntingar til starfsins áður en þeir
byrjuðu en flestir nefndu að þeir hefðu einnig miklar væntingar til næsta vetrar, þó
sennilega aðrar og raunhæfari en áður eftir fengna reynslu.
UMRÆÐA
Tilgangur rannsóknarinnar var að varpa ljósi á væntingar og reynslu nýbrautskráðra
kennara af fyrsta starfsári í íslensku skólaumhverfi. Hér á eftir verða helstu niðurstöður
hennar ræddar.
Athygli vakti að allir viðmælendur leituðu fyrst í þekktar aðstæður þegar þeir sóttu
um kennarastarf og flestir þeirra fengu starf þar sem þeir höfðu verið í æfingakennslu
eða þekktu til aðstæðna á annan hátt. Óneitanlega eru það kostir fyrir nýjan starfs-
mann; hann er ekki að öllu leyti á byrjunarreit og hlýtur því að finna til meira öryggis
en sá sem þarf að kynna sér alla þætti frá upphafi, auk þess að takast á við nýtt starf.
Þessir þættir virðast vega þyngra en að fá kennslu á því sviði sem viðkomandi hafði
sérhæft sig á.
Greinilegra áhrifa úr náminu gætti í svörum viðmælenda að hausti og þar með
ef til vill þeirrar starfskenningar sem þeir höfðu mótað með sér á námstímanum. Á
þessu stigi virtust þeir ekki vísa til fyrri reynslu eða fyrirmynda úr eigin skólagöngu
eins og fram kemur hjá Moir (1999) að algengt sé um nýliða sem eru að hefja kennslu.
Væntingar þeirra til komandi starfs virtust á þeim tíma taka mið af þeirri umfjöllun
um kennsluaðferðir og stefnur og strauma í starfi kennara sem þeir höfðu kynnst
í kennaramenntuninni. Þeir virtust vera sér þess meðvitaðir úr náminu að hlutverk
kennarans hefur breyst og snúist nú meira um að finna árangursríkar námsleiðir fyrir
nemendur en miðlun þekkingar og að þeir þurfi að vera færir um að beita margvísleg-
um kennsluaðferðum til að koma til móts við nemendahópa í nútímasamfélagi. Þar
má vísa til Hargreaves og Fullan (2000) og Esteve (2000) þar sem þeir segja að kenn-