Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Síða 122

122
HVAÐ SEGJA TE IKN INGAR BARNA UM HUGMYNDIR ÞE I RRA UM L ÍKAMANN S INN?
Reiss og Tunnicliffe hönnuðu líka kvarða, sem vísað er til í umfjöllun um rannsóknir
þeirra hér að framan, til að greina og meta teikningar af líffærunum. Við greiningu á
teikningum af líffærum í þessari rannsókn var ákveðið að nota kvarða þeirra Reiss
og Tunnicliffe sem viðmið. Þegar farið var að nota kvarðann kom hins vegar í ljós að
hann var ekki alveg nógu næmur á breytingar sem mátti sjá hjá börnunum og var þá
brugðið á það ráð að bæta einu þrepi við hann, þannig að þau urðu nú 8 í stað 7 áður
(mynd 2).
Mynd 2 – Líffærin – kvarði höfundar, byggður á Reiss og Tunnicliffe (1999a).
Þrep 1 Engin líffæri.
Þrep 2 Eitt líffæri (t.d. heili eða hjarta) ekki alveg á réttum stað.
Þrep 3 Eitt líffæri (t.d. heili eða hjarta) á réttum stað.
Þrep 4 Tvö líffæri (t.d. heili, hjarta eða magi) ekki alveg á réttum stað.
Þrep 5 Tvö líffæri (t.d. heili, hjarta eða magi) á réttum stað en engin sýnileg tengsl á milli þeirra.
Þrep 6 Fleiri en tvö líffæri á réttum stað en engin sýnileg tengsl á milli þeirra.
Þrep 7 Fleiri en tvö líffæri á réttum stað og eitt líffærakerfi sýnilegt
(t.d. meltingarfærin frá munni til ristils/endaþarms eða tengsl hjarta og æða).
Þrep 8 Tvö eða fleiri líffærakerfi sýnd, s.s. meltingarfærin, blóðrásarkerfið eða taugakerfið.
Hver teikning var greind samkvæmt kvörðunum hér að framan. Til að skoða betur
breytingar á teikningum fyrir og eftir kennslu var gerður tölfræðilegur samanburður
með einhliða pöruðu T-prófi.
Þátttökuathuganir sem gerðar voru í kennslustundum sýndu fljótt að það voru
mjög fá börn sem tóku virkan þátt í umræðum, eða aðeins um fjórðungur barnanna.
Í ljósi þessa var gerður sérstakur kvarði og voru nemendur flokkaðir í þrjá hópa eftir
virkni og þátttöku í umræðum til að skoða hvort munur væri á þessum þremur hóp-
um barna og þróun hugmynda þeirra:
Hópur 1. Tekur virkan þátt í umræðum (mjög virk börn) 5 börn.
Hópur 2. Tekur stundum þátt í umræðum (nokkuð virk börn) 7 börn.
Hópur 3. Tekur aldrei þátt í umræðum (hæglát börn) 7 börn.
NIÐURSTÖÐUR
Þegar teikningar nemenda voru skoðaðar var leitast við að kanna hvernig upphafs-
hugmyndir þeirra birtust í teikningum þeirra og hvernig þær þróuðust. Hér er eink-
um átt við útlit og staðsetningu beina og annarra líffæra en ekki hlutverk þeirra, þar
sem það er erfitt að sýna hlutverk einhvers á teikningu. Upplýsinga um hugmyndir
barnanna um hlutverk líffæra var hins vegar aflað með þátttökuathugunum, viðtölum
og greinandi verkefnum.