Helgafell - 01.09.1944, Blaðsíða 156

314
HELGAFELL
þó má gera sér vonir um, að þau geti varið
börn fyrir hersingu af sjúkdómum, sem áður
voru taldir óumflýjanlegir. Mislingar, kíghósti,
hettusótt, hlaupabóla og jafnvel lungnabólga
— allt verður þetta ef til vill gert rækt úr
húsum manna með því einu, að „sýkilsneyða"
loftið, sem börnin anda að sér. Ýmsar tilraun-
ir benda einnig til þess, að nokkurn bug megi
vinna á berklum með útfjólubláum ljósböðum.
Gagnsemi þessarar „sýkilsneyðingar“ kom
greinilega í ljós við tilraunir, sem gcrðar voru
í þrem barnaskólum veturinn 1940—41, en
þá gekk einn hinn versti mislingafaraldur, sem
sögur fara af, í borgum á austurströnd Banda-
ríkjanna. í Fíladelfíu fengu 60—70% barnanna
í sumum skólum veikina, svo að nefnt sé dæmi.
En í þrem skólum í sömu borginni var hundr-
aðstalan ekki nema 12—14. Þar voru skólastof-
urnar Iýstar með útfjólubláu ljósi.
Þá hafa vísindin kennt mönnum á undan-
förnum árum, hvernig vernda skal fyrir sýkl-
um drykkjarvatn, mjólk og matvæli. „Við er-
um“, segir Bruce Bliven, „í þann veginn að
leysa hinn mikla vanda, hvernig haga skal
hcilbrigðisgæzlu og hreinsa andrúmsloftið".
ALMENN HAGNÝTING VÍSINDANNA
er undir skipulagi og samfélagsháttum
komin.
Efnarannsóknastofur hafa fundið fjölda
gerviefna með ótrúlega fjölbreyttu eðli og ein-
kennum. Margvíslegir hlutir verða gerðir ur
nýjum tegundum af gleri, allt frá húsveggj-
um til silkikenndra þráða, sem vefa má úr og
prjóna.
Gott dæmi um óvæntar og nýjar aðferðir
við hagnýtingu eldri efna er svonefnt gler-
frauð, sem er léttara en korkur og saga má og
bora eins og tré. Vegna þess, að það flýtur á
vatni, má nota það í stað korks og líkra efna.
Það hefur einnig þá kosti, að það er lyktar-
laust, eldtraust, og sníkjudýr lifa ekki í því.
í iðnaðinum hefur þróazt og fullkomnazt
að tjaldabaki gífurlega fjölbreytt tækni, sem
mun eiga drjúgan þátt í að móta verklag á
komandi árum. Má nefna sem dæmi rafeinda-
saumavélina, sem notar rafstraum fyrir nál og
þráð. Hún er ekki til heimilisnota, heldur iðn-
aðar, og skeytir saman ýmis efni, svo sem
plast, miklu öruggar og ódýrar en áður var
unnt. Þá er rafeindasjáin, sjálfvirkt eftirlitstæki,
sem veitir ómetanlcga aðstoð í sérstökum iðn-
greinum, með því að Ieita uppi Ieynda galla
og feyrur í gripum og efni. Það mundi fylla
margar bækur, ef lýsa ætti, þótt ekki væri
nema litlum hluta af allri þeirri nýtækni í iðn-
aði, sem hefur áunnizt og komið fram á styrj-
aldarárunum.
Hér þarf þó enn að slá varnagla. Gamal-
kunn efni munu einnig verða notuð og göm-
ul tækni. Enn þarf mikilla rannsókna við og
tilrauna í mörgum greinum, áður en fullsann-
að er, að hið nýja beri af hinu gamla. í enn
öðrum greinum má vera, að smekkur almenn-
ings taki gamalkunnugt fram yfir nýtt og ó-
þekkt. En fyrirheitin eru stórfengleg. Með
hinum nýju nægtum efna og tækni, sem náðst
hefur á styrjaldarárunum, ætti mannkyninu að
auðnast að ná betri tökum og stjórn í hinum
ytra heimi.
— Sojabaunin og allar þær þúsundir efna,
sem rekja ætt til hennar, gervigúm, nýi kross-
viðurinn, prjónles úr blöndu af kolum, vatni
0£j lofti — allt er þetta aðeins lítilfjörlegt sýn-
ishorn af undrum þeim, sem vænta má frá
efnarannsóknastofunum.
— Sólarhitinn handsamaður til þess að hita
híbýli manna, rekstursafl verksmiðjanna feng-
ið beint frá sólu, málmar unnir úr sjó, nýjar
tegundir eldsneytis, ný þekking á fjörvi og
fæðutegundum, vatnssneyðingu matvæla og
frystingu, nýjar aðferðir við ræktun, ljós, sem
beina má í sveig.
— Orka úr frumeindum. Nokkur grömm
af efni eins og úrani nægja til þess að knýja
stórskip yfir Atlantshafið, þegar efnafræðingar
og eðlisfræðingar hitta á örugga aðferð til að
leysa aflið úr læðingi. Ófyrirsjáanlegar afleið-
ingar nýrra uppgötvana um eðli segulmagns.
Rafeindasjá til rannsóknar á heimum smæð-
arinnar og risavaxnar stjörnusjár til þess að
rýna himinhvolfið. Frumeindakljúfar, sem geta
umskapað heiminn — — —.
Margt af þessu er þegar fundið og fengið.
Sumt er enn fjarlægt. Ekkert af því er hug-