Helgafell


Helgafell - 01.09.1944, Blaðsíða 229

Helgafell - 01.09.1944, Blaðsíða 229
LÉTTARA HJAL 387 heimilisháttum hinna gömlu þjóða Evrópu, verður ekki af þeim skafið, að það bezta í andlegri menningu þeirra hefur jafnan verið mjög skrumlaust og ósvikið. Vér eigum að vera menn til þess að taka feginshendi hverj- um þeim skerfi, sem aðrar þjóðir leggja þekk- ingu vorri og menningu, og höfum naumast efni á því að hafna nokkrum skynsamlegum viðskiptum við vinsamleg ríki, en allra sizt megum vér þó við því að gjalda aðdáun vora á þeim með vanmati á oss sjálfum. Þess vegna er oss t. d. rétt og skylt að bera heiibrigða virðingu fyrir hinni bjartsýnu og athafnasömu þjóð Bandaríkjanna, en jafn þarflaust væri oss að gleyma því, að hún hefur engu síður ástæðu til að meta og virða vora eigin menningu, sem er vitanlega miklu eldri og sjálfsagt í ýmsum greinum merkilegri. Vér höfum t. d. lagt af mörkum mjög álitlegan skerf til heimsbók- menntanna löngu áður en nokkur maðurhófað draga til stafs í Bandaríkjunum, og þó að þau hafi nú mikilsverða forustu um verndun frels- is og lýðræðis í heiminum, eru samt ckki lið- in nema áttatíu ár frá því þau urðu að láta blóðuga styrjöld sín á millum skera úr um réttinn til að reka þrælasölu og þrælahald, en það er siðleysi, sem íslendingum þótti fyr- ir átta hundruð árum sjálfsagt að leggja nið- ur þegjandi og hljóðalaust. — Auðvitað sýna þessi dæmi fyrst og fremst hvað allur saman- burður á verðleikum tveggja þjóða er hæpinn og villandi, en af því að vér Islendingar erum gömul söguþjóð vil ég samt ekki láta hjá líða að geta þess, að ég hef hér við hendina merka ameríska alfræðabók, þar sem ranglega er skýrt frá þjóðerni Leifs beppna. Ég hygg, að vér myndum aldrei láta sambærilegt þekk- íngarleysi henda oss, og það er erfitt að temja sér skilyrðislausa virðingu fyrir stolti þeirrar þjóðar, sem hirðir ekki einu sinni um að gera sér ljóst, að fyrsti landnámsmaður hennar er upp runninn úr kjördæmi Gísla Jónssonar vél- stjóra. * # # En sé sá menningararfur, sem vér höfum varðveitt, slíkur sem viðurkennt er, höfum vér heldur engu að leyna hciminn um smæð vora. Það hefur jafnan þótt nokkur skortur á innri háttvísi að berast meira á en góðu hófi gegnir, og væntanlega verður það eitt af vandasömustu viðfangsefnum vors unga lýðveldis að temja sér þann virðuleik, sem hæfir menningu vorri og þá hófsemi, sem bezt fer efnahag vorum og ástæðum. Þess verður naumast krafizt af oss með nokkurri sanngirni, að vér höldum uppi gagnvart öðr- um ríkjum íburði og rausn margfalt stærri þjóða, enda mundum vér aldrei til langframa afla oss trausts að hætti þeirra manna, sem telja meira fram til skatts en efni standa til. Enn sem komið er mun einnig fullrar hátt- vísi vera gætt í utanríkisþjónustu vorri, en sú hætta er þó stöðugt nálæg, að vér látum smám saman, og fyrir metnaðar sakir, leiðast lengra í þessum efnum en oss væri hollt og talizt gæti „fínt“. Hinn eini metnaður, sem vér getum vænzt að hafa efni á til frambúðar, er að velja þá menn eina til kynningar þjóð vorri erlendis, sem standa beztu fulltrúum annarra ríkja jafnfæds að menntun og menningarbrag. Öll óskum vér þess, að hið unga og óflekk- aða lýðveldi vort megi sem oftast eiga góðan hlut að þeim málum, sem varða samskipti þjóðanna, og vér megum fagna því að sjá þegar merki þess, að stórveldi þau, sem vér eigum mest undir, muni ekki hugsa sér að sniðganga Island neins staðar, þar sem teknar eru ákvarðanir, sem skipta sjálfa oss og heim- inn miklu. En einnig í þessu efni hlýtur að reka að því, að vér verðum að greina á milli nauðsynjar og fordildar. Nú virðist mikið ráð- stefnutímabil í vændum, eins og vér höfum þegar orðið varir við, og með sama áframhaldi gæti auðveldlega með tíð og tíma farið svo, að verulegur fjöldi af ágætustu mönnum þjóð- arinnar yrði að staðaldri svo önnum kafinn við að bjarga heiminum á ráðstefnum og fund- um víðs vegar um lönd, að sá hluti þjóðarinn- ar, sem ætti ekki heimangengt þá stundina, sæti eftir forsjárlaus og fyrirvinnulítill. # * # Nú munu ýmsir líta svo á, að vér getum einmitt leyft oss að berast nokkuð á gagnvart umheiminum, meðan því verður Við komið, þar i
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224
Blaðsíða 225
Blaðsíða 226
Blaðsíða 227
Blaðsíða 228
Blaðsíða 229
Blaðsíða 230
Blaðsíða 231
Blaðsíða 232
Blaðsíða 233
Blaðsíða 234
Blaðsíða 235
Blaðsíða 236
Blaðsíða 237
Blaðsíða 238
Blaðsíða 239
Blaðsíða 240
Blaðsíða 241
Blaðsíða 242
Blaðsíða 243
Blaðsíða 244
Blaðsíða 245
Blaðsíða 246
Blaðsíða 247
Blaðsíða 248
Blaðsíða 249
Blaðsíða 250
Blaðsíða 251
Blaðsíða 252

x

Helgafell

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgafell
https://timarit.is/publication/1076

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.