Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Qupperneq 31

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Qupperneq 31
í janúarsólinni á Taívan hvort ekki mætti gefa ljóð Stephans, í mátulegum skömmtum, sem mótefni gegn þessum andhælislegu kenningum. Stephan G. Stephansson var síðalningur upplýsingarinnar. Trú hennar á að skapa mætti altæka siðfræði, altæka þekkingu, var trú hans. Verkefni upplýsingarinnar er að sönnu ólokið — en er unnt að ljúka því? Sem betur fer eru enn til heimspekingar, meira að segja á meginlandi Evrópu þar sem fyrrnefndar kenningar hafa gert mestan usla, sem trúa því að svo sé.23 Aðferðafræði Stephans er lóð á slíka vogarskál. Meðan afbyggjendur á borð við Derrida segja útilokað að nálgast Veruleikann (með stóru V-i) nema „skáhallt" gengur Stephan blátt áfram og íjargviðralaust að dyrum veruleik- ans (með litlu v-i) — veruleika mannheims — og lýkur þeim upp. Meðan Derrida afbyggir byggir Stephan upp, eftir að hafa rakið sig tO hinna sam- eiginlegu róta: hins sameiginlega eðlisgrunns.24 Mótefnið sem ég talaði um, lyfið gegn nýjustu afstæðis- og efahyggjunni, er í raun ekki annað en þetta: Það er rótarkeimurinn sem lindirnar í skáldskap Stephans bera djúpt neðan úr þeirri jörð, þeirri náttúru, sem er sameiginleg fóstra okkar allra.25 Aftanmálsgreinar: * Ég þakka Atla Harðarsyni, Birni Sigurðarsyni, Haraldi Bessasyni og Viðari Hreinssyni margháttaða aðstoð við samningu þessarar ritgerðar. Sá síðastnefndi léði mér m.a. handrit að fjórum óprentuðum fýrirlestrum sínum, fluttum við háskóla vestanhafs: „Praise, Scorn and Sorrow: Western Icelandic Literature 1877-1900“, „The Barnyard Poet — Stephan G. Stephansson (1853-1927)“, „Pegasus in the Cow Shed, or Heifer Rump Poetics: Stephan G. Stephansson, K.N. and Guttormur J. Guttormsson“ og „The Philosophy of Integrity: ‘The Icelandic Academy’, Stephan G. Stephansson, Halldór Laxness and Bill Holm’s Music of Failure“. Kann ég Viðari bestu þakkir fýrir. 1 (Reykjavík: Mál og menning, 1939). Svigatölur í meginmáli ritgerðarinnar vísa til blaðsíðna í þessari útgáfu Nordals, þ.á.m. inngangi hans sjálfs. 2 Þroskakostir (Reykjavík: Rannsóknarstofnun í siðfræði, 1992). Um höfuðstef bókarinnar, sjá nánar bls. 9-12 í „Inngangsorðum“ hennar. 3 Sjá „Einum kennt, öðrum bent“, Ritgerðirll (Reykjavík: Heimskringla, 1960), bls. 152. 4 Sjá t.d. Einlyndi og marglyndi (Reykjavík: Hið íslenzka bókmenntafélag, 1986), bls. 233. 5 „Efnishyggja og húmanismi Stepháns G. Stephánssonar“, Tímarit Máls og menn- ingar, 14 (2-3) (1953), bls. 125. 6 Sama rit, bls. 129. Þrátt fyrir andóf sitt gegn löghyggju og hóphyggju, sem hér á eftir er talið granda hinni marxísku túlkun á heimssýn Stephans, má þó til sanns vegar færa (eins og Viðar Hreinsson bendir mér réttilega á) að sumt í hugsun Stephans sé jafnaðarstefnukyns — í víðustu merkingu. Þar má nefha hugmyndir hans um samfélagslegt jafnrétti, andstöðu gegn arðráni og kúgun og áherslu hans á vinnuna sem verðgildisuppsprettu og gleðigjafa. TMM 1995:4 29
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.