Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Qupperneq 109

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Qupperneq 109
Kristján B. Jónasson Ár stöðugleikans Um nokkrar skáldsögur sem komu út á árinu 1994 Uppgrip og stöðugleiki „Þessa dagana voru engin sérstök uppgrip, en allt tórði einhvern veginn,“ segir gullsmiðurinn Vífill, sögumaður skáldsögunnar Ævinlega eftir Guð- berg Bergsson (bls. 98), um þessi síðustu ár aldarinnar. „Mig grunar meira að segja“, bætir hann við, „að ástkæra orðið uppgrip sé að hverfa smám saman úr málinu og innan skamms svipi því til sögulegra fornleifa" (98). Enda væri það hálf undarlegt að ætla sér að lýsa samtímanum með því að segja að þar væri nóg um uppgrip. Uppgripin tilheyra gamalli þjóðfélagsmynd sem einkenndist af óreglulegum vexti og þenslu en ekki af stöðugleikanum sem er orðinn að leiðarhugtaki í pólitískri og efnahagslegri orðræðu aldar- lokanna. Uppgripin tilheyrðu samfélagi þar sem líkamlegt atgerfí, úthald og útsjónarsemi áttu að fleyta alþýðufólki áfram til betra lífs. Uppgripin fólu í sér að hinn ómenntaði en útsjónarsami alþýðumaður gat alltaf vonast til að uppfylla efnislegar óskir sínar, væri lukkan honum hagstæð.1 Og ef það heppnaðist, þá var hann í einni sviphending orðinn að auðugum manni, að stoltum eiganda íbúðar og bíls og sjónvarps og síma og allt þetta hlotnaðist honum ekki vegna þess að hann sýndi af sér fjárhagslega þjóðhollustu og lét bankaráðgjafa skipuleggja útgjöld heimilisins tuttugu ár fram í tímann, heldur vegna þess að hann dreif sig í hlutina. Hann einhenti sér í starf sitt og greip upp auð og auðnu í einum rykk. En ráðandi hugmyndir um vinnu, nú við lok árþúsundsins, eru talsvert á skjön við þessa uppgripahugsun. Á tímum stöðugleikans hefur launavinna í sinni hefðbundnu gerð fallið í skuggann af þjónustu- og söluvinnu sem gerir allt aðrar og strangari kröfur til vinnuaflsins en áður. Jafnvel þótt reynt sé á góðum stundum að halda líftórunni í gömlu sögninni um mikilvægi þess að hálfmenntuð alþýðan státi af afköstum og dugnaði, eru vinnuhetjur samtímans ekki togarasjómenn, byggingarverkamenn eða fiskvinnslufólk heldur sérfræðingar á sviði markaðar og þjónustu. Vinna þessa fólks er ekki unnin af hendi í heimi líkamlegs erfiðs og þungra véla heldur á upplýsinga- netum og viðskiptafundum, og hún einkennist ekki af sveiflum og óstöðug- TMM 1995:4 107
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.