Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1954, Síða 164

1954
— 162 —
sameina brauðgerð og brauðsölu og
mjólkursölu, var mjólkureftirlitsmað-
ur ríkisins fenginn lil þess að athuga
skilyrðin og vera með í ráðum um
fyrirkoinulagið. Um vorið tók að bera
allmikið á því, að mjólkin úr mjólk-
urbúðunum væri gölluð; i henni var
botnfall og óhreinindi. Var hún send
i rannsóknarstofu til prófunar og var
dæmd slæm. Sýnishorn frá mjólkur-
stöðinni voru góð, mjólkin nægilega
hituð og gerlagróður ekki verulegur,
en i sýnishornum frá mjólkurbúðun-
um voru coligerlar. Voru gerðar itrek-
aðar tilraunir til að kippa þessu í lag
og sýnishorn send til rannsóknar til
þess að komast að orsökunum og fylgj-
ast með árangrinum. Niðurstaðan varð
sú, að mjólkurker búðanna væru ekki
nægilega hrein og þó einkum mæli-
tækin ekki nægilega hreinsuð, enda
ekki aðstæður til að gufuhreinsa þau
í búðunum. Ákveðið var þvi að hætta
að nota mælitækin. Auk þessa skortir
það á í mjólkurstöðinni, að þar er
ekki skilvinda í sambandi við geril-
sneyðinguna til þess að slimhreinsa
mjólkina. Um siðast liðin áramót varð
sú breyting á, að Mjólkursamsala
Reykjavíkur keypti mjólkurstöðina.
Reijkhóla. Mjólkursala i héraði er
ekki önnur en að 3 bændur á Reyk-
hólatorfunni selja nokkrum fjölskyld-
um á staðnum mjólk. Nokkuð er um
smjörframleiðslu.
Isafj. Framför hefur orðið mikil um
meðferð mjólkur, bæði hjá flestum
framleiðendum og dreifendum. Þó
vantar enn þá mikið á, að mjólkur-
samlagið hér á ísafirði sé komið í það
horf, sem ætlazt er til og vera ber.
Mjólkurafgreiðslan er nú vel af hendi
leyst.
Sauðárkróks. Mjólkursamlagið tók á
móti 2193000 lítrum mjólkur á órinu,
og er það heldur meira en árið áður.
Fer mjólkurframleiðsla alltaf heldur
vaxandi, þó að sauðfé fjölgi einnig.
Ólafsfj. Sama fyrirkomulag og verið
hefur hingað til. Þrátt fyrir marg-
ítrekaðar tilraunir heilbrigðisnefndar
fékkst dýralæknir á Akureyri ekki til
þess að framkvæma hið árlega dýra-
lækniseftirlit. En nú hafa bændur á-
kveðið að koma upp gerilsneyðingar-
stöð. Ég notaði tækifærið, þegar far-
aldurinn gaus upp á Seltjarnarnesi, og
skrifaði samsölunni ýtarlega um mál-
ið, og varð það til þess, að bændum
skildist, að eina leiðin til að tryggja
markaðinn, væri að koma upp geril-
sneyðingarstöð. Undanfarið hafa
bændur lagt 20 aura af hverjum mjólk-
urlítra i sjóð með þetta fyrirtæki i
huga, og er sá sjóður orðinn yfir 100
þúsund krónur. Alltaf ber á því, þegar
líða fer á veturinn, að óbragð kemur
af mjólkinni og það svo mjög, að hún
er alveg ódrekkandi.
Akureyrar. Samkvæmt skýrslu
Mjólkursamlags KEA var mjólkur-
magnið á árinu 9572796 lítrar, eða
10,5% meira magn en árið 1953. Út-
borgunarverð til framleiðenda var kr.
2,345 pr. litra. Rekstrarkostnaður
mjólkursamlagsins var á árinu 28,2
aurar pr. lítra, og sölu- og flutnings-
kostnaður 13 aurar pr. lítra, samtals
41,2 pr. lítra.
Grenivíkur. Með sama hætti og áð-
ur. Þó hefur kúm heldur fækkað hér
á Grenivík, en ekki þó svo, að flytja
þurfi mjólk hingað. Mjólkin er seld
til Akureyrar, þegar fært er, en ann-
ars er unnið úr henni heima.
Kópaskers. Mjólk er ekki framleidd
i héraðinu nema til heimilisþarfa.
Skortur er oft á mjólk á Raufarhöfn.
Á sumrum er flutt þangað mikil mjólk
frá mjólkursamlaginu á Húsavík, en
það er langur vegur og því óhjá-
kvæmilegir ýmsir erfiðleikar á slikri
mjólkuröflun.
Seyðisfj. í sjálfum bænum fer kúm
fækltandi með hverju ári, og er það
að ýmsu leyti gott, þvi að mikil óþrif
fvlgja kúahaldi við vondar aðstæður.
Eitthvað er þó enn selt af mjólk, sem
framleidd er í bænum. 2 mjólkurbúðir
eru nii reknar i kaupstaðnum og eng-
inn skortur verið á mjólk síðast liðið
ár. Mjólk hefur verið flutt úr héraði
bæði sumar og vetur. Eru það snjó-
bílarnir, sem komnir eru til sögunnar
og bjarga þessu við, því að ekki hef-
ur framleiðsla aukizt í firðinum. Ekki
mun þó öll þessi mjólk fullnægja þeim
heilbrigðiskröfum, sem gera verður til
sölumjólkur, en vonandi stendur það
til bóta.