Saga - 2020, Page 101

Gagnvegir yfir Atlantshaf
Í ársbyrjun 1944 var hafinn undirbúningur að því að draga úr starf-
semi OWI á Íslandi. Var dagskráin í útvarpinu til að mynda stytt
niður í níu og hálfan klukkutíma á viku. Síðla árs 1944 var samn-
ingnum við Ríkisútvarpið rift.86 Eftir það hófu Bandaríkjamenn út -
varpsútsendingar á eigin vegum. Þegar Porter McKeever lauk þjón-
ustu hér eftir rúmlega tveggja ára starf fluttu flest íslensku dag -
blöðin af því fréttir auk þess sem viðtal birtist við hann í Fálkanum.
Eftirmaður hans í starfi var Frances Barry sem hafði upphaflega
komið hingað til lands í árslok 1943 og gegndi þá starfi ritara Mc -
Keevers.87 Ekki var gefin út nein formleg tilkynning um að hún tæki
við en hins vegar ráðlögðu McKeever og aðrir starfsmenn skrifstof-
unnar henni að kynna sig til leiks með rausnarlegum gjöfum til ís -
lenskra stofnana sem gefnar voru í hennar nafni.88 Háskóla bóka -
safni og Landsbókasafni færði hún 61 bandaríska bók hvoru um sig.
Ríkisútvarpinu og Tónlistarskóla Reykjavíkur var færður fjöldi
hljóm platna með sígildri tónlist en Tónlistarskólinn fékk sömuleiðis
nótnahefti. Í frásögnum íslenskra dagblaða af gjöfunum eru þær
tengdar nafni Frances Barry sérstaklega eins og um persónulegar
gjafir frá henni sé að ræða.89
Í ársbyrjun 1945 var farið að ráðgera lokun skrifstofunnar hér á
landi með vorinu og hafði bandaríska utanríkisráðuneytið þegar
tekið yfir skyldur OWI að stórum hluta. Í bréfi þar sem Frances
Barry undirbjó starfslok sín segist hún vilja tryggja viðgang nokk -
urra verkefna, til að mynda vildi hún fela bandaríska sendiráðinu á
Íslandi dreifingu heimilda- og fræðslumynda sem OWI hafði annast
en líka bandarískra blaða og tímarita.90 Starfsmenn OWI á Íslandi
töldu afstöðu Íslendinga til Bandaríkjamanna hafa orðið jákvæðari
eftir því sem þeir dvöldu lengur á landinu. Kæmi það viðhorf víða
fram í blaðagreinum skrifuðum af Íslendingum að þeir þökkuðu
„einn bezti grundvöllur fyrir þróun …“ 99
86 NA. RG 208 Outposts: Iceland (From Entry NC-148 6-J). Box 2. Skýrsla Agnes
R. Allen: Iceland / January 15 – February 15 / 1944, 12. febrúar 1944.
87 NA. RG 208 Outposts: Iceland (From Entry NC-148 6-J). Box 2. Skýrsla Agnes
R. Allen: Iceland / December 15 – January 15 / 1944, 12. janúar 1944.
88 NA. RG 208 Outposts: Iceland (From Entry NC-148 6-J). Box 208. Skýrsla:
Iceland Narrative Report for May, 5. september 1944.
89 Sjá t.a.m.: „Góðar gjafir“, Tíminn 6. júní 1944, bls. 232.
90 NA. RG 208 Outposts: Iceland (From Entry NC-148 6-J). Box 2. Frances Barry
OWI Reykjavík til Thurman L. Barnard OWI í Ny, 4. janúar 1945.
Saga vor 2020.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 22.4.2020 14:44 Page 99