Saga - 2020, Page 105

útvarpssendingar. Eftir að Porter McKeever, sem hafði bakgrunn í
blaðamennsku, var gerður að yfirmanni skrifstofunnar beitti hann
sér fyrir því að Bandaríkjamenn gætu hafið útvarpssendingar á
Íslandi. Í fyrstu var aðaláherslan á fréttaflutning og upplýsingagjöf
en eftir að OWI tryggði sér fasta útsendingartíma í Ríkisútvarpinu
var vaxandi áhersla lögð á menningarlegt efni. McKeever beitti sér
líka fyrir því að íslenskir námsmenn gætu sótt sér menntun við
bandaríska háskóla og menntastofnanir. Virðast gestaheimsóknir
Íslendinga til Bandaríkjanna hafa lagt grunninn að vinsamlegum
samskiptum þjóðanna á næstu áratugum. Um leið og kjarnaatriðin
sem Cull benti á gera manni kleift að greina einstaka þætti í opin -
beru upplýsinga- og kynningarstarfi opna þau augu manns fyrir því
hvernig ólíkir þættir spila saman og styðja hver við annan. Þannig
voru útvarpssendingar ekki aðeins leið til að koma fréttum á fram-
færi heldur líka vettvangur fyrir menningarstarf og gagnkvæma
landkynningu.
McKeever talaði ekki íslensku en það gerði næstráðandi hans á
stríðsupplýsingaskrifstofunni, Vestur-Íslendingurinn Hjörvarður
Har vard Arnason. Hann var menntaður listfræðingur og ef marka
má frásögn hans sjálfs virðist frumkvæðið að menningarstarfi Banda -
ríkjamanna hér á landi að hafa komið frá honum að miklu leyti.
Þannig hafði hann með sér hingað til lands skyggnur með banda-
rískri og evrópskri myndlist sem gerðu honum kleift að halda fyrir-
lestra við Háskóla Íslands. Þeir reyndust svo vel heppnaðir að hann
endurtók leikinn víða um land og tók í framhaldinu að fjalla um
mynd-, högg- og byggingalist í dagblöðum, tímaritum og útvarpi.
Metnaðarfyllsta verkefnið sem Arnason réðist í meðan hann starfaði
hér á landi var sýningin Amerísk málaralist í Listamannaskálanum.
Ef til vill mætti halda því fram að myndlist og tónlist henti vel til
menningarsamskipta vegna þess hve opin hún er fyrir túlkunum,
þar er „vandamál tungunnar ekki eins aðkallandi“ eins og Arnason
orðaði það sjálfur í fyrirlestri við Háskóla Íslands. Samtíma mál -
verkin sem flutt voru hingað til lands voru sett í samhengi við evr-
ópska listasögu og því haldið fram að framtíðarvon frjálsrar listiðk -
unar væri í höndum Bandaríkjamanna. Þetta endurspeglar skýran
vilja til að skilgreina mikilvægi Bandaríkjanna sem menningar þjóð -
ar á þeim óvissutímum sem ríktu í Evrópu og kemur þannig vel
heim og saman við rannsóknarniðurstöður Justins Hart.103
„einn bezti grundvöllur fyrir þróun …“ 103
103 Justin Hart, Empire of Ideas, bls. 41–42.
Saga vor 2020.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 22.4.2020 14:44 Page 103