Saga - 2020, Qupperneq 178

SAGA LISTASAFNA Á ÍSLANDI. Ritstj. Sigurjón Baldur Hafsteinsson.
Rannsóknasetur í safnafræðum við Háskóla Íslands. Reykjavík 2019.
566 bls.
Bókin sem hér er til skoðunar fjallar eins og titillinn gefur til kynna um sögu
listasafna á Íslandi. Um er að ræða greinasafn um 25 stofnanir eftir 26 höf-
unda ásamt inngangi ritstjóra. Hún er gefin út af Rannsóknasetri í safna-
fræðum í ritstjórn Sigurjóns Baldurs Hafsteinssonar. Áður hafði komið út
hjá rannsóknasetrinu árið 2015 álíka útgáfa, bókin Byggðasöfn á Íslandi. Þess -
ar útgáfur hafa það samkvæmt ritstjóra að sama markmiði að vera grunnur
fyrir frekari rannsóknir. Því er ekki alltaf um greinandi texta að ræða heldur
eru greinarnar frekar í frásagnarstíl.
Í bókinni Saga listasafna á Íslandi er reynt að svara þeirri spurningu
hvernig listasöfn hafa þróast hér á landi. Bókin er í tímaröð, kaflarnir eru í
aldursröð eftir stofnári hverrar stofnunar. Fyrst er Listasafn Íslands sem
stofnað var 1884 og yngsta safnið sem fjallað er um er Vatnasafnið sem sett
var á laggirnar árið 2007. Alveg frá því að flett er upp á efnisyfirliti bókar-
innar gerir maður sér grein fyrir þeim mikla myndlistaráhuga sem þjóðin
hlýtur að hafa. Ef allt er talið er um að ræða 28 stofnanir helgaðar myndlist
um land allt. Það er ótrúlegur fjöldi sem ber merki um mikla grósku. Bókin
tekur ekki til Þjóðminjasafnsins þar sem ekki fannst höfundur til að taka það
verkefni að sér. Það er miður vegna þess að safnið varðveitir mikið af fyrri
tíma myndlist þjóðarinnar þótt hún sé oft og tíðum skilgreind sem fornmunir
en ekki sem myndlistarverk. Tvær aðrar stofnanir, Listasafn Skagfirðinga og
Listasafn Akraness, eru heldur ekki með í bókinni vegna þess að ritstjóri
þekkti ekki til þeirra stofnana fyrr en bókin var komin of langt á veg og
nefnir hann það í inngangskafla.
Ritstjórinn Sigurjón Baldur Hafsteinsson hefur um árabil stýrt safna -
fræðinámi við Háskóla Íslands og hægt er að gera sér í hugarlund að í gegnum
kennsluna þar hafi orðið vel ljós þörfin fyrir að gefa út þetta rit svo nemendur
sem velja sér listasöfnin sem sitt viðfangsefni hafi ákveðinn útgangspunkt. Í
heild veitir bókin mjög góða innsýn í flóru listasafna hér á landi og tel ég að
hún muni geta gagnast sem grunnur fyrir frekari rannsóknir eins og markmið
hennar er. Greinarnar eru eins misjafnar í áherslum sínum og þær eru margar
en þær veita allar góða innsýn í sögu stofnananna, hver á sinn hátt.
Gott hefði verið að hafa kynningu á greinarhöfundum í bókinni. Bak -
grunnur höfunda skiptir nefnilega máli við lesturinn, það er munur á því
hvort um utanaðkomandi aðila er að ræða eða nátengda eins og í mörgum
tilvikum, starfsmenn eða jafnvel stjórnendur stofnananna. Það er mögulega
augljóst í sumum tilvikum en eftir því sem tíminn líður mun það verða
óljósara fyrir lesendur. Í gegnum frásagnir eins og til dæmis um Sveinssafn
finnur maður hve mikið tilfinningamál sagan er fyrir þeim sem ritar. Það er
ritdómar176
Saga vor 2020.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 22.4.2020 14:44 Page 176