Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2021, Blaðsíða 120

TIL TUNGLSINS OG TIL BAKA
123
dore er einn uppi í rúmi í nærveru raddar kynferðisviðfangs) – sýnir lík-
amann verða að sálrænni heild þegar tvær sálir mætast í nánd; þær fara á
annan stað, fjarri hlutveruleikanum. Líkt og á við um líkama þess sem þjáist
af hysteríu, virðast líkamar elskhuganna hreinn hugarburður (e. phantasma-
tic). Sú staðreynd að Samantha hefur ekki líkama kemur ekki í veg fyrir að
Theodore finnist hún vera hjá sér, finnist hún halda utan um sig þegar þau
kúra. Snerting þess sem elskar mann virðist því svo ríkulega gædd sálrænni
merkingu að raunveruleg líkamleg snerting lýtur í lægra haldi.
Síðara kynlífsatriðið undirstrikar þessa hugmynd. Samantha hefur valið
konu í gegnum þjónustu sem útvegar kynlífsstaðgengil fyrir þá sem eru í
ástarsambandi við stýrikerfi. Theodore er tregur til en samþykkir að lokum
að prófa kynlíf með konunni á meðan Samantha er með þeim í gegnum
myndavél og heyrnartól. Samantha biður Theodore þá um að segja henni,
augliti til auglitis, að hann elski hana. Um leið og hann reynir að verða við
ósk hennar verður hann að hætta, líkamleg nærvera konunnar sem kom til að
hjálpa honum að tengjast Samönthu truflar hann. Þegar hann reynir að af-
saka sig bendir hann í örvæntingu á að varir kynlífsstaðgengilsins hafi kippst
til og rekur þannig erfiðleika sína við að halda áfram til líkamlegrar nærveru
ókunnugu konunnar. Ýjað er að þeirri sterku sálrænu tengingu sem hann
hefur við Samönthu þegar kynlífsatriðið er að byrja og hún segir: „hættu að
flækja þetta fyrir þér og kysstu mig“ og notar þá orðalag sem vísar til þess að
hann sé fastur í eigin höfði („get out of your head“). Orð hennar benda til
þess að hún sé að reyna að draga hann út úr heiminum sem þau eru vön að
dvelja saman í – og er einungis líkamlegur í sjálfsfróun hans – og ýta honum
inn í líkamlegt samneyti með annarri manneskju.
Sá möguleiki er einnig til staðar að tilhugsunin um Samönthu í líkama
hafi þurrkað út þann skort sem hún kann að hafa upplifað í huga Theodores,
en atriðið á sér stað á því tímabili í myndinni sem Samantha er enn óörugg
með líkamsleysi sitt. Með því að ímynda sér hana gat hann upphafið hana,
eins og dæmigert er í ástarsamböndum. Í Þremur ritgerðum um kynverundina
(1905) lýsir Freud því hvernig hið kynferðislega viðfang er upphafið, en slík
upphafning (e. overvaluation) afmarkast einungis í undantekningartilfellum
við kynfærin og nær yfirleitt „yfir allan líkama kynferðislega viðfangsins og
hefur tilhneigingu til að fela í sér alla skynjun sem af honum hlýst.“55 Ást
hefur þau áhrif að ófullkominn líkami hins elskaða er upphafinn; sú sem
55 Sigmund Freud, „Three Essays on the Theory of Sexuality (1905)“, The Standard
Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud 7, London: Vintage,
2001, bls. 123–245, hér bls. 150.