Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2021, Blaðsíða 160
DRaUMa-JÓI, RannSÓKn 3
239
Rannsókn Ágústs H. Bjarnasonar á Drauma-Jóa
Ágúst hittir Jóhannes Jónsson fyrst á Þórshöfn 22. júlí 1914, og þar eiga þeir
samverustundir reglulega í nokkra daga, en aðstæður eru ekki nægilega góð-
ar þar til rannsókna að hans mati. Þeir ferðast saman suður til Vopnafjarðar
því þaðan er símsamband til Reykjavíkur, nokkuð sem Ágúst telur mikilvægt
því, eins og hann segir: „þangað ætlaði ég að reyna að senda Jóa í svefni.“22
Þar á gistihúsi fer tilraunin fram á þremur dögum, frá 27.-30. júlí. Ágúst fær
lækninn á staðnum, Ingólf Gíslason til að vera vott að tilrauninni. Áður en
þeir hófust handa kveðst Ágúst hafa gert eftirfarandi ráðstöfun:
Loks símaði ég kl. 8 um kvöldið til G. J. Ólafssonar símstjóra í Rvk
og bað hann um að gera eitthvað það úti undir beru lofti það kvöld
eða þá nótt í Rvk, er menn gætu auðveldlega komið auga á, er þeir
nálguðust bæinn. Var það meiningin, að Jói ætti að reyna að verða
þess áskynja um nóttina.23
Ágúst má ekki vita hvað það er sem G. J. Ólafsson gerir, en daginn eftir
hringir hann í símstjórann og fregnar það: „En hann sagði, að flaggað hefði
verið á húsi Guðjóns Sigurðssonar úrsmiðs, einhverju hæsta húsi í mið-
bænum, og 2 handklæði hefðu verið hengd út á símagrindina á símstöðinni
í Rvk.“24
Sá sem les bókina um Drauma-Jóa kann að spyrja sig nokkurra spurn-
inga þegar hér er komið. Í fyrsta lagi: Er það sem símstjórinn gerði eitthvað
sem ferðalangur er nálgaðist bæinn, vakinn eða sofinn, hefði auðveldlega
komið auga á og velt fyrir sér? Ef maður lætur þetta atriði liggja á milli
hluta má spyrja: Hvers vegna er mikilvægt að Ágúst viti ekki hvað símstjór-
inn er að gera í Reykjavík? Ef það er af ótta við að Drauma-Jói lesi „bara“
huga hans og komist að hinu sanna á þann veg, þá væri það einungis í sam-
ræmi við það sem hann gat hafa gert út frá sögunum sem Ágúst hafði safnað
um hann. Ágúst telur hugskeyti vera mögulega skýringu en í ritgerðinni
„Rannsókn dularfullra fyrirbæra“ segir hann að tilraunir sýni að hugskeyti
heppnist „oftar en líkindareikningurinn gerir ráð fyrir. Og hugskeyti þessi
geta borist langar leiðir, oft land úr landi.“25 Hann segir líka í sömu ritgerð
22 Ágúst H. Bjarnason, Drauma-Jói, bls. 186.
23 Sama rit, bls. 187.
24 Sama rit, bls. 190.
25 Ágúst H. Bjarnason, „Rannsókn dularfullra fyrirbrigða”, bls 31–2. Um hugsanalestur