Úrval - 01.12.1944, Page 55

Það er stundum sannmœli,
pegar talað er um —
„Skynlausar skepnur."
Úr bókinni „Summer Pie“,
eftir Frank W. Fane.
DNGINN, sem veitir náttúr-
unni athygli, mun bera á
móti því, að dýr sýna stundum
það, sem í fari mannsins myndi
vera kallað skynsemi. Á hinn
bóginn sýna villt dýr oft, að þau
láta stjórnast af blindum eðlis-
hvötum, skortir algerlega skyn-
semi og eru alls ófær um að fást
við það, sem þau þekkja ekki og
myndi það vera kallaður alveg
ótrúlegur sljóleiki hjá mönnum.
Tilraun franska náttúrufræð-
ingsins mikla, Fabre, er ágætt
dæmi um þetta. Hann tók
nokkra kálorma, en þeir hafa
þann sið að skríða hver á eftir
öðrum í halarófu, og lét þá
skríða í kringum stóran blóma-
vasa. Hann bætti sífellt fleiri
ormum í röðina og að lokum
voru þeir búnir að mynda sam-
felldan hring, þannig að sá
fyrsti var rétt á eftir þeim síð-
asta. Þá var settur matur rétt
hjá þessum hring af skríðandi
kálormum, en þeir héldu sig
við vasaröndina í heila viku.
Kálormarnir skriðu með hvíld-
um í kringum vasan í átta-
tíu og fjóra tíma, og fóru
þrjú hundruð þrjátíu og fimm
hringi í kringum vasann.
Hjá vespum má sjá enn bet-
ur, hversu þrálátlega dýr láta
stjórnast af eðlishvötum, þó að
skilyrðin breytist. Vinnuvespu
vantaði mat handa lirfu sinni.
Hún gerði sér lítið fyrir og beit
annan endann af unganum og
bauð hinum endanum. Svo er
það vespan, sem grefur holu,
setur í hana egg ásamt mat og
innsiglar holuna. Setjum nú
svo að í miðju kafi væri eggið
og maturinn tekinn og settur
rétt utan við holuna. Það breyt-
ir engu fyrir móðurinni, hún
heldur áfram að innsigla fæð-
ingarklefann. Einu sinni sást
vespan beinlínis ganga ofan á
eggjunum, meðan hún var að
Ijúka við að innsigla holuna.
Menn hafa oft tekið eftir