Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 35
Ræður rektnrs
33
ákvarðanir innan Háskólans hefur það þótt
kostur að greina starfsemi hans í fjóra flokka
fagsviða. Þeir eru tækni- og raungreinar,
heilbrigðisgreinar, félagsgreinar og hug-
greinar. Þeirri hugmynd hefur verið fleygt, að
þessir hópar mynduðu sjálfstæðari undir-
skóla innan Háskóla íslands. Sérstaklega hef-
ur í verkfræðideild verið áhugi á stofnun
tækniháskóla og nánari samvinnu milli verk-
fræðináms og náms í tæknifræði á vegum
Tækniskóla íslands. Margt er skylt með þess-
um námsbrautum, en þær líða báðar fyrir of
fáa nemendur til að geta boðið þá fjölbreytni
1 námi, sem æskileg væri.
Háskólinn hefur mikinn hug á að treysta
samvinnu sína við rannsóknir í þágu atvinnu-
v6ga, sem áður tilheyrðu Atvinnudeild Há-
skólans, en eru nú stundaðar í sjálfstæðum
stofnunum. Forstjóri Hafrannsóknastofnun-
arinnar gegnir jafiiffamt embætti prófessors í
tskifræði við Háskólann, og náið samstarf er
v>ö Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins um
ennslu og rannsóknir í matvælafræði. Eitt
remsta áhugamál á því sviði undanfarin ár
efur verið að koma upp matvæla- og sjávarút-
v®gsgarði, sem yrði miðstöð kennslu, rann-
sokna og þróunar í matvælafræði, sjávarút-
vegsfræði, framleiðslu- og vinnslutækni og
ntarkaðssetningu afurðanna. Þar gætu mat-
vælafyrirtæki leigt tímabundna aðstöðu, sem
JjPpfyllti gæðakröfúr vinnustaðla og aðbúnað
ynr vöruþróun og tilraunaframleiðslu. Þessi
u staða mundi gerbreyta samkeppnishæfni ís-
endinga um stóra alþjóðlega rannsóknarstyrki,
sem gætu skilað verulegum ávinningi inn í
andið. Slík þróunarmiðstöð yrði einnig glæsi-
eg sýningaraðstaða fyrir íslenska matvæla-
ramleiðslu, sem sölusamtök og fyrirtæki,
eykjavíkurborg og ríkið gætu boðið innlend-
urn °g erlendum gestum að skoða. Nýlega
undirrituðu Háskóli íslands og Háskólinn á
ureyri samning við Sjávarútvegsháskóla
aiwanbúa um samstarf í rannsóknum og
ennslu, og er hann gott dæmi um alþjóðlegan
a uga á íslenskri þekkingu á þessu sviði.
afnhliða styrkingu tengsla Háskólans við
ra skóla á háskólastigi lítur Háskóli íslands
pað sem skyldu sína að veita skólum og
a? jlunurn um allt land stuðning í starfi þeirra
riæðslu og nýsköpun. Þar ber hæst sam-
ar við vaxandi Háskóla á Akureyri í sjávar-
útvegsgreinum, gæðastjórnun og hjúkrunar-
fræði, einnig Búvísindadeild á Hvanneyri og
Bændaskólann á Hólum á sviði lífvísinda og
landbúnaðar, Rannsóknarsetur í Vestmanna-
eyjum á sviði sjávarútvegs og fiskiðnaðar,
Greiningarstöð botndýra sjávar í Sandgerði,
fiskeldi í Eyjafirði og á Sauðárkróki og vinnu
með Sambandi sveitarfélaga á Suðurlandi að
áætlun um atvinnumál í byrjun næstu aldar.
Að þessu sinni gefst ekki tími til að greina
frá mörgum áformum um nýmæli í starfi Há-
skólans. Þar vildi ég þó nefna landsmiðstöð
fyrir rannsóknir í fjarskiptum, sem Háskóli
Islands, Póst- og símamálastofnunin og
Rannsóknarráð íslands standa sameiginlega
að. Markmið hennar er að stuðla að hag-
nýtingu nýjustu fjarskiptatækni á öllum svið-
um atvinnulífs og þjóðlífs til að auka fram-
leiðni og verðmætasköpun og efla tæknileg
samskipti við önnur lönd.
íslenskur hugbúnaðariðnaður er einn af
vaxtarbroddunum í hátækni hér á landi. Alls
er talið, að 1.200 manns starfi nú við hug-
búnaðargerð og þjónustu hér á landi. Tölvun-
arfræðingar brautskráðir frá Háskóla Islands
eru nú um 340, en fáir þeirra hafa hlotið
framhaldsmenntun. Mikill áhugi er meðal
þeirra á meistaranámi, og eru tillögur um
slíkt nám nú í umfjöllun Háskólans.
A þessu misseri hefur Háskólinn notið að-
stoðar gistikennara á vegum Fulbrightstofn-
unarinnar til að leggja drög að námi í iðju-
þjálfun. Mörg námskeið yrðu sameiginleg
með öðrum námsbrautum, einkum sjúkra-
þjálfún og hjúkrunarfræði, og því yrði kostn-
aður við þetta nám tiltölulega lægri en við
sjálfstæða námsbraut. Samið hefúr verið við
skóla í Bandaríkjunum um meistaranám iðju-
þjálfa, sem gætu orðið kennarar við náms-
brautina, ef til hennar verður stofnað.
Að þessu sinni verður brautskráður fyrsti
kandídatinn með meistarapróf í félagsvísind-
um. Hann er í hópi 20 stúdenta, sem notið hafa
styrks úr Rannsóknarnámssjóði til framhalds-
náms og er ánægjulegt, hversu vel þessi sjóð-
ur hefúr sannað gildi sitt. Þennan sjóð þarf að
efla, því að hann getur aðeins veitt tiltölulega
fáum styrk enn sem komið er, þrátt fyrir mjög
margar verðugar umsóknir. Enginn vafi er á
því, að rannsóknartengt framhaldsnám við
Háskóla íslands mun auka nýsköpunarvirkni í