Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 456
454
Árbók Háskóla íslands
Rannsóknarstofa í lyfjafræði
lyfsala 1991-1997
Inngangur
Rannsóknarstofa í lyfjafræði lyfsala hefur
það hlutverk að efla grunnrannsóknir í þeim
greinum lyíjafræði, sem kenndar eru í þeim
deildarhluta, sem ber heitið lyfjafræði lyf-
sala. A rannsóknarstofunni hafa einnig verið
stundaðar þjónusturannsóknir og upplýsinga-
öflun og ráðgjöf fyrir lyfja- og matvælafram-
leiðendur hér á landi. A því tímabili, sem hér
um ræðir, eða í lok níunda áratugarins og
framan af tíunda áratugnum, störfuðu á
Rannsóknarstofunni að jafnaði 10-15 manns
í fullu starfi auk nokkurra einstaklinga í
hlutastarfi og sumarstarfsfólks. Rannsóknar-
stofan var nokkuð vel tækjabúin, en sífellt
var unnið að endurbótum tækjakostsins, og
fengust til þess bæði innlendir og erlendir
styrkir, auk þess sem Háskólinn tók þátt í
kostnaðinum. Á Rannsóknarstofunni var
bókasafn, útibú frá Háskólabókasafni. Auk
handbóka, kennslubóka og annarra fræðirita
voru keypt þangað rúmlega 30 tímarit. Rann-
sóknarstofa lyíjafræði lyfsala var til húsa á
efri hæð íþróttahússins til ársins 1994, en
flutti þá í nýinnréttað og endurbyggt húsnæði
í Haga við Hofsvallagötu, sem Háskólinn
hafði fest kaup á. Lyfjafræði lyfsala hefur tvo
þriðju hluta hússins til sinna umráða, og var
húsnæðisvandinn, sem hafði hrjáð lyfjafræð-
ina, þar með leystur, öll starfsemin komin á
einn stað, bæði rannsóknir og kennsla og að-
stæður hinar ákjósanlegustu.
Allt frá árinu 1974 annaðist Rannsóknar-
stofa í lyijafræði lyfsala einnig þjónusturann-
sóknir, sem fólust í þróun framleiðslufor-
skrifta lyijaforma og aðferðarþróun tengdu
gæðaeftirliti í lyfjaframleiðslu; gæðaeftirlit
fyrir lyfjaframleiðslufyrirtæki var snar þáttur
í þessari starfsemi. Samfara aukinni upp-
byggingu fyrirtækja og minnkandi fram-
leiðslu í apótekum drógust þessar þjónustu-
rannsóknir saman, og árið 1995 var þeim
hætt. Síðustu árin voru rannsóknirnar einkurn
unnar fyrir Lyijaeftirlit ríkisins. Þörf virðist
þó enn vera á gæðaeftirliti og aðferðaþróun
fyrir innlcndan iðnað svo sem matvælaiðnað.
Við þjónusturannsóknir störfuðu einkum
Helga Skúladóttir og Guðrún Baldursdóttir,
lyfjafræðingar.
Með reglugerð frá því í janúar 1997 var
sett á stofn Lyijafræðistofnun Háskóla L'
lands. LyQafræðistofnun er samstarfsvett-
vangur lyfjafræði lyfsala og Rannsóknar-
stofu í lyQafræði. Hlutverk hinnar nýju stofn-
unar er að vera vísindaleg rannsóknarstofnun
í lyfjafræði og eiturefnafræði og kennslu-
stofnun í sömu greinum, sem veitir leiðsogn
við rannsóknartengt framhaldsnám. Stjornar-
formaður Lyijafræðistofnunar var kosuin
Magnús Jóhannsson, prófessor, og aðrir i
stjórn voru Elín Soffla Ólafsdóttir, lektor,
Kristín Ólafsdóttir, sérfræðingur, og prófess-
or Þórdís Kristmundsdóttir.
Rannsóknarverkefni
Prófessor Þórdís Kristmundsdóttir,
Ph.D., lyfjafræðingur:
Húðun vatnsleysanlegra komplexai Sveifln
í blóðþéttni lyfja í mönnum vegna stutts i
fræðilegs helmingunartíma lyfja er óæskileg-
Stundum hefur tekist að jafna blóðþéttmna
með lyfjafomium, sem láta lyfið hægt fra *e ’
en oft hefur reynst erfitt að hanna slík ly Ja^
form, ef þau eru torleyst í vatni. Hannað va
langvirkt lyfjaform, sem hafði stuttan J _
fræðilegan helmingunartíma og var torley
vatni. Myndaður var auðleysanlegur k°*P
(flétta) af lyfi, og lyfjakomplexinn örhú a
í þeim tilgangi að stjórna losunarhraða y ^
ins. Myndaðir voru vatnsleysanlegir cy ^
dextrín komplexar af karbóplatíni, sem ^
krabbameinslyf. Líffræðilegar rannso *
þessum lyfjaformum krabbameinslyfja 1
verið gerðar í samvinnu við aðila í Ban ar
unum. Starfslið og samstarfsmenn: Þors e
Loftsson, Kristín Ingvarsdóttir, ,0!apjt-
Baldvinsdóttir, Anna M. Sigurðardóttir, •
ha, National Institutes of Health, og A-
John Hopkins University, Bandaríkjunuin.
Míkróhúðun til stjórnunar á losun y J ^
lyfjaformum: Markmið verkefnisins v _
finna leiðir til að stjórna losun lyfja -öf
lyQaformum í þeim tilgangi að bæta >U
og gera hana markvissari. Rannsö 0 gna
verið áhrif húðunarefna, framleiðsluaos
og hjálparefna á eiginleika míkróhu ac ^ga_
Þrjár aðferðir voru notaðar við húðunin »
aðskilnaðaraðferð, uppgufun leysis 0 ^ njj
þurrkun. Fram hefur komið, að unn