Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 349
-SgQnsóknar- oa þjónustustofnanir
347
10
Rannsóknar- og þjónustustofnanir
Háskóla íslands
^Þjóðamálastofnun Háskóla ís-
lar>ds 1991-1997
J’ann 4. maí 1990 staðfesti menntamála-
faoherra reglugerð fyrir Alþjóðamálastofnun
naskóla íslands nr. 212/1990. Innan Háskól-
í*ns hafði þá um allnokkurt skeið verið rætt
ni stofnun samtaka, sem ynnu að alþjóða-
lii*Mikilvægi þessa málaflokks var
enda var hann orðinn að háskólagrein
Ijóst,
víða
, . um heim. Því var talið æskilegt að
u 'fulagsbinda starf innan Háskólans á þess-
1 vettvangi og koma því í fastari skorður.
y ar§ar deildir láta sig alþjóðamál einhverju
ar a, og þótti rétt, að hér yrði urn þverfag-
e81 samstarf að ræða.
sú ^urstaða umræðna innan Háskólans var
’ að málið skyldi tekið upp í háskólaráði, og
ar var samþykkt 25. janúar 1990, að stofnun,
á !a 6n®'st v'ð þennan málaflokk, yrði komið
^ Sgirnar. Flutningsmenn tillögunnar voru
j nur Kristjánsson, forseti félagsvísinda-
0 1 ar’ Sigurður Líndal, forseti lagadeildar
Vj, ''ö'iiundurK. Magnússon, prófessor, f. h.
S 'Pja- og hagfræðideildar.
ráði h*aut emrr)rna samþykki í háskóla-
q >■ 1 reglugerðinni er skýrt frá markmiðum
vitnStarfsSVÍði stofnunarmnar’ og er rétt að
, a til upphafsákvæða hennar orðrétt, en
Par segir:
bió'ft' ®r' ^ Háskóla íslands starfar Al-
jn eiaiT)álastofnun Háskóla íslands. Stofnun-
Un v'Sln<Jalej> rannsókna- og fræðslustofn-
°g heyrir undir háskólaráð.
Vett Hlutverk stofnunarinnar er að vera
tvvýlVílnl=Ur rannsókna og fræðslu um alþjóða-
eink Hlutverki sínu gegnir stofnunin
anir - me® ÞV1 að: a) gera rannsóknaráætl-
kvæ ^ jSV'^.' alþjóðamála og standa að fram-
Unam t'eitTa; b) veita starfsmönnum stofn-
gan mnar °8 öörum aðstöðu til rannsókna; c)
n^mast. fyrir ráðstefnum, umræðufundum,
„ eiðum og fyrirlestrum um efni, sem
starfssvið
stofnunarinnar varðar; d) vinna að
útgáfu rita um alþjóðamál; e) hafa samvinnu
við erlendar rannsóknarstofnanir.
4. gr. Háskólaráð skipar fimm menn í
stjórn stofnunarinnar til þriggja ára í senn.
Tveir skulu skipaðir af háskólaráði án til-
nefningar. Félagsvísindadeild, lagadeild og
viðskipta- og hagfræðideild tilnefna einn
stjórnarmann hver. Stjórnin ræður forstöðu-
mann og annað starfslið. Forstöðumaður skal
hafa sérmenntun á fræðasviði stofnunarinnar.
5. gr. Forstöðumaður stofnunarinnar hefur
umsjón með daglegum rekstri hennar. Jafn-
framt annast hann áætlanagerð og samræmir
íjáröflunarleiðir. Forstöðumaður er í starfi
sínu ábyrgur gagnvart stjórn. Hann situr
stjórnarfúndi og hefur þar tillögurétt en ekki
atkvæðisrétt.
6. gr. Stjórnin kýs úr sínum hópi formann
og varaformann. Formaður boðar stjórnar-
fundi. Stjórnin ákveður m. a. rannsóknar-
stefnu stofnunarinnar, hefur eftirlit með starf-
semi hennar og veitir fé til einstakra rann-
sóknaverkefna.“
Almennt hlutverk Alþjóðamálastofnunar
Það er ljóst, að mikilvægi samskipta ís-
lands við önnur ríki fer mjög vaxandi þessi
árin. Nægir þar að benda á þróunina innan
Evrópubandalagsins, alþjóðleg umhverfis-
mál og hafréttarmálin hér á Norður-Atlants-
hafi, svo nokkur dæmi séu tekin.
í ljósi þeirra öru breytinga, sem nú eiga sér
stað í alþjóðamálum, m. a. er varðar samvinnu
Austur- og Vestur-Evrópu, á ríki sem Island
augljóslega mikið undir því að fýlgjast vel
með málum, þannig að ætíð sé fyrir hendi
staðgóð þekking á þróun alþjóðamála á hinum
ýmsu sviðum. Hlutur upplýsinga og þekking-
ar urn almenna þróun milliríkjasamskipta
verður æ mikilvægari forsenda fyrir skynsam-
legri afstöðu og ákvarðanatöku, hvort sem er
leikmanna, stjórnmálamanna eða stjórnvalda.
Hlutverk hinnar nýju stofnunar er að vera
vettvangur rannsókna og fræðslu um alþjóða-
mál. Að því markmiði verður m. a. unnið