Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 321
-^hýrslur starfsnefnda háskólaráðs
319
ann var einn þeirra, sem unnið hafði að sænska
erfinu. Fundaði hann með háskólaráðsmönn-
Uni’ fuhtrúum nokkurra deilda og einnig með
j'aðuneytismönnum, sem höfðu áhuga á að
Kynnast viðhorfum hans. Þrátt fyrir komu
'ndfors tókst ekki að útkljá allan ágreining. í
aPríl 1996 lagði Fjármálanefnd fram ítarlega
grem^rggfQ um forsenc)ur reiknilíkansins, og
®nir miklar umræður samþykkti háskólaráð
ormlega forsendur þess. Jafhframt var sam-
Pykkt málamiðlun um skiptingu fjárveitinga
’nnan skólans samkvæmt svonefndu deililíkani,
en þar er vægi fyrirlestra í 1. og 2. reikniflokki
aukið og þar með hlutdeild þeirra deilda, sem
r*nn>g flokkast í heildarfjárveitingu skólans.
eö þetta að veganesti voru fjárlagatillögur
jynr árið 1997 samþykktar í maí 1996 og jafn-
amt samstarfið við ráðuneytismenn endur-
1 gao/ Við afgreiðslu fjárlaga í desember 1996
.an íárveiting til þeirra þátta, sem reiknilíkanið
ekur til, hækkuð um 75 m. kr„ og þar af var
munhækkun upp á tæplega 40 m. kr. Við af-
foq^^u a fjárlagabeiðni Háskólans fyrir árið
8 í byijun maí 1997 var talið, að enn vantaði
m 190 m. kr. til að ná markmiðum kennslulík-
Us’°8 var farið fram á, að þetta bil yrði brúað
nálfu á næstu fjárlögum og farið fram á 95
' kf- hækkun á næsta ári.
e’knilíkan fyrir rannsóknir
eru .ns °g fram kom í kaflanum hér á undan
1 ollum nágrannalöndum fjárveitingar til
haf nslU-0g rannsókna aðgreindar. Strax í upp-
, 1 vinnu nefndarinnar að reiknilíkani
^nnslu var ljóst, að krafa yrði gerð af hálfu
Jornvalda um svipaðar aðgerðir hér. Fjár-
jjua a,lefnd byijaði þegar snemma árs 1995 að
en®.a a® serstöku reiknilíkani vegna rannsókna,
j •. ll'H rími gafst þó til þessa starfs vegna
1 na um kennslulíkanið. Þegar um hægðist
marið 1996, var farið að vinna að þessu af
nefH1 kfafti’ og ' árshyrjum 1997 kynnt'
ran*1 'n ^áskólaráði drög að reiknilíkani fyrir
fyri Su ,nir' 1 meginatriðum gera þessi drög ráð
sók ftVl’,að kostnaður við rannsóknir og rann-
„ arn,ám verði jafnmikill og kostnaður við
ngmllnamj^' há er miðað við 4.000 ársverk
sók C1K a 1 Srunnnámi, að nemendur í rann-
búinaniami seu orðnir um 400 og að skólinn
sinn k eðllleSl rannsóknarumhverfi til að
a Pessum hópi. Með þessu ætti skólinn að
sitja við svipað borð og háskólar í nágranna-
löndum, sem kenna til meistaraprófs og veita
Rannsóknaþjálfun. Ljóst er, að Háskóli Islands
á hér enn nokkuð í land, og gildir það bæði um
aðstöðu og að sjálfsögðu einnig um fjárveiting-
ar. Aðeins liggur fyrir lauslegt kostnaðarmat á
þessu máli enda ekki ffágengið, hvemig ýmsar
rannsóknarstofnanir eins og Raunvísindastofn-
un, Keldur, Amastofnun o. fl. falla inn í þessa
mynd. Að mati Fjármálanefndar háskólaráðs er
líklegt, að það þurfi um 450-650 m. kr. til að ná
þessu marki og líklegt, að því megi ná á 4-6
ámm, ef vilji stjórnvalda stæði til þess.
Á vordögum 1997 fjallaði Vísindanefnd
háskólaráðs um drögin og sendi ráðinu afar
jákvæða umsögn. Þá var fjallað um málið í
háskólaráði, og við afgreiðslu á fjárlagatil-
lögum skólans fyrir árið 1998 vom markmið
líkansins gerð að stefnumarki skólans og far-
ið fram á, að íjárveitingar til þessa þáttar
hækki um 112 m. kr. sem fyrsta skref í að ná
þeim markmiðum, sem þar koma fram.
Lokaorð
Eins og ráða má af framansögðu, hefur
starf nefndarinnar á síðustu árum mjög snúist
um að finna traust kostnaðarmat á þeirri starf-
semi, sem Háskóla íslands er ætlað að sinna.
Háskóli íslands hefur verulega sérstöðu með-
al þeirra skóla hér á landi, sem teljast til há-
skólastigsins og verður í raun að miða sig við
erlenda skóla. Nefndarmönnum hefur ætíð
verið ljóst, að reiknilíkan með aðlögun að er-
lendum gögnum hefur á sér agnúa. Hinn mis-
liti hópur, sem starfar í háskólasamfélaginu,
hefur oftast mikinn metnað fyrir hönd Háskól-
ans, ekki síður hefúr hver einstaklingur metn-
að fyrir sína grein. Flokkun námsgreina eftir
kostnaði er því eldfim og getur auðveldlega
orðið að litlu ófriðarbáli. En málið hefur fleiri
hliðar. í harðri samkeppni um fjármuni þarf
Háskólinn að treysta á skilning þeirra, sem
fjárveitingu stjórna og jafnframt leggja þeim
lið með vei rökstuddum gögnum, um hvað
starfið í raun kostar. Það er síðan löggjafans
að gera upp við sig, hvers konar háskóla hann
vill hafa. Áð tala um fyrsta flokks skóla á há-
tíðarstundu og veita fé til annars flokks starf-
semi, gengur ekki til lengdar.
Örn Helgason.