Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 524
522
Árbók Háskóla íslands
Starfsemi Sjávarútvegsstofnunar hefur
vaxið jafnt og þétt og veltan að sama skapi,
en stofnunin fer með fjármálaumsýslu flestra
rannsóknarverkefna, sem hún tekur þátt í.
Stofnunin velti 5 m. kr. 1991, 20 m. kr. 1992
og tæplega 30 m. kr. 1994.
Starfsemi
A fyrsta ári stofnunarinnar var lögð meg-
ináhersla á að koma á sem víðtækustum
tengslum bæði innan Háskólans og utan. í
framhaldi jókst fjölbreytni starfseminnar
jafnt og þétt, og 1992 má segja, að unnið hafi
verið að öllum markmiðunr þeirrar reglu-
gerðar, sem stofnuninni er sett. Nú, árið
1994, hefur Sjávarútvegsstofnun starfað í
fimm ár og átt þátt í fjölda verkefna, sem lúta
að rannsóknum, þróun og markaðsmálum í
sjávarútvegi. Hún hefur komið á samstarfi
innanlands og utan, staðið fyrir ráðstefnum,
málþingum, fyrirlestrum og skoðanakönnun-
um, auk útgáfustarfsemi og greinaskrifum.
Þá hefur stofnunin stuðlað að aukinni
kennslu i sjávarútvegsfræðum við Háskóla
Islands með undirbúningi meistaranáms í
þeim fræðum og að staða fiskifræðiprófess-
ors fékkst við Háskóla íslands. Þótt vel hafi
tekist til á mörgum verkefnasviðum Sjávarút-
vegsstofnunar, eru forráðamenn hennar
þeirrar skoðunar, að æskilegt sé að efla út-
gáfustarf og grunnrannsóknir á hennar veg-
um. Þröngur fjárhagur setur útgáfustarfi
skorður. Vonir eru bundnar við, að samstarfs-
samningar EFTA og ESB á vísindasviði gefi
rannsóknum byr undir báða vængi.
Samstarfsverkefni
Umfangsmeiri verkefni Sjávarútvegs-
stofnunar eru samstarfsverkefni, og hafa sum
þeirra nú verið starfrækt um árabil. Þau eru:
Norræna sjávarútvegslíkanið
Norræna sjávarútvegslíkanið er hermi-
líkan um stjórn fiskveiða, sem unnið var í
ldutbundinni forritun. Verkefnið er tvíþætt.
Annars vegar er almennt norrænt líkan fyrir
stjórn fiskveiða, hins vegar er íslensk útgáfa
af líkaninu. Þróunarvinnu er lokið, og hefur
hermilíkanið verið vistað hjá Hafrann-
soknastofnuninni, þar sem það verður unnið
áfram og notað. Fjölmargir aðilar tengdust
verkinu auk starfsmanna Háskólans, og má
nefna sjávarútvegsráðuneytið, Þjóðhagsstofn-
un, Hafrannsóknastofnunina og aðila á Norð-
urlöndum. Verkefnið var styrkt af Norrænu
ráðherranefndinni og sjávarútvegsráðuneyt-
inu. Verkefnisstjóri er dr. Snjólfur Ólafsson,
dósent í aðgerðagreiningu. Lokaskýrsla nor-
ræna sjávarútvegslíkansins kom út 1994.
Annað verkefni felst í úttekt á þeim byggð-
um Norðurlanda, sem byggja afkomu sína á
veiðum og vinnslu sjávarfangs. Fyrsti hluti
þess var samanburður á stöðu sjávarútvegs á
þeim svæðum, sem byggja lífsaíkomu sína á
sjávarútvegi á Grænlandi, Færeyjum, Dan-
mörku, íslandi og Noregi, og er honum lokið,
og voru niðurstöður birtar í bókunum Fiskeri-
nœringens hovedtrekk - landsanalyser (Nord
1992:30) og Den genstridige tilposning
(NordRefo). Annar hluti verkefnisins er ítarleg
úttekt á mikilvægustu einkennum svæðisins
með hliðsjón af aukinni verðmætasköpun i
heimabyggð. Norðmenn fjalla um aðskilnað
veiða og vinnslu og hvernig heimsmarkaður-
inn fyrir fisk sem hráefni er að eflast með Bar-
entssvæðið sem dæmi. Danir gera úttekt a
kostnaðarsamsetningu í vinnslu bolfisks á Jót-
landi, auk þess að greina breytingar á dreifi'
og söluleiðum fisks í Evrópu. Færeyingar
fjalla um kreppuaðgerðir í færeyskri fisk'
vinnslu, og íslendingar fjalla um þróun fu
vinnslu, einkum á íslandi. Verkefninu Iýk“r
með alþjóðlegri ráðstefnu 1995. Það er styrkt
af Norrænu ráðherranefndinni, Norrænu
byggðarannsóknastofnuninni, Vestnorræna
sjóðnum, Landsvæðisnefnd Norður-Noregs
og NÁRP. Verkefnisstjóri er Örn D. Jónsson,
forstöðumaður Sjávarútvegsstofnunar.
Lokuð endurnýtingarkerfi í fiskeldi
Undanfarin ár hefur verið unnið að þvl at
athuga með hvaða hætti nota megi jarðvarrna
í fiskeldi. Lengst af hefur verið litið svo a» a
heitt vatn væri einn þeirra þátta, sem ge,(')l ®
land að ákjósanlegu fiskeldislandi. Enn se.,
komið er hefur jarðvarminn ekki haft p
þýðingu, sem vænst var. Hluti afskýringun
liggur í kostnaði við nýtingu orkunnar.
árabil hefur verið í undirbúningi verkefiu, P ^
sem saman er tekin sú þekking, sem til er u
lokuð endurnýtingarkerfi. Verkefnið er un
með innlendum laxeldisfyrirtækjum, ®n.®”ar.
ig verða gerðar tilraunir með eldi hlýsJ:, ‘
fiska, og hefur barri (Sea Bass) orðið fyr'r
inu. Barraseiði voru flutt inn á árinu I ’ ^
tilraunaeldi fór fram í eldisstöð Máka
Sauðárkróki. Verkefnið er unnið í sanis