Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 293
291
ÍÍ2!§íymálefni Háskólans
®kið við vaxandi fjölda nemenda, veitt þeim
jolbreyttara nám og tryggt gæði þess, sem er
1 oði. Ef tryggja ætti gæðin, hlyti skerðing
vegna takmarkaðra Qárveitinga að koma
ni> fi°^reytn* þess náms, sem boðið væri
8 þeim fjölda, sem tekinn væri til náms. Lög
U1T! Háskóla íslands heimiluðu ekki tak-
j^orkun íjölda við innritun. Ákvörðun í
Pessum efnum var ekki mál Háskólans eins
e dur þjóðarinnar allrar. Því þótti Háskól-
?num tímabært, að þjóðin ræddi gildi
askólamenntunar og þá stefnu, sem hún
1 i marka sér í málefnum Háskólans.
amkvæmt tölum frá OECD nam framlag
Pinberra aðila til fræðslumála í Danmörku
8 Niaregi árið 1992 um 6,9% af vergri lands-
f’ra^l'^S'U’ Cn sama hlutfall að meðtöldu
'magi til Lánasjóðs íslenskra námsmanna
Un ^ata verið um 5,4% hér. Það ár námu
206r ut&iöld okkar til fræðslumála um
’ milljörðum íslenskra króna. Til að jafna
þurflnn V'^ ^am eda ^or^menn hefðum við
að auka framlög til menntamála um
en 3 S6X mil'jarða króna. Þessi munur yrði
^meirb ef tekið væri tillit til þess, að mun
u;.tn 'rluti íslensku þjóðarinnar en hinna
Mnna 6r Undir Þrimgu.
Alh' ^ ^rlðgum 1994 mættu ríkisstjórn og
raim^* dstcum Háskólans um aukið fé til
sjóðs°kna med st°fnun Rannsóknarnáms-
sók •’ ^0^1 lli sumarvinnu stúdenta við rann-
Serri 'r °8. auknu framlagi í Vinnumatssjóð,
fyrj Vl“ltu kennurum og sérfræðingum laun
'n8ar *°St Vld irreðileg ritstörf. Kjarasamn-
try , Voru endurnýjaðir og vinnufriður
meöfe Ur- Háskólinn naut góðs starfsanda
lau a, ^ennara og nemenda, þrátt fyrir lág
náms ennara> erfiðari lánakjör Lánasjóðs
VeitaSmanna margs konar erfiðleika við að
Ugt J’emendum þá aðstoð í námi, sem verð-
v°nb aiA-t>ad VOru ^1118 ve8ar Háskólanum
kennr!®di’. að ekki reyndist unnt að bæta
UrðU fUtteÍ.idum þann niðurskurð, sem þær
fulla ^k'r a armu 1992. Háskólinn hafði sýnt
rarnjn3 yrgð og haldið útgjöldum innan
aðgerð' en til þess þurfti harkalegar
nenie lr’sem einkum bitnuðu á þjónustu við
máttj '"!' lyðrum kennara. Margar þeirra
veruie 6 * æta ^1' eins árs, en þær gátu valdið
í mö 8Um skaða, ef búa yrði við sama ástand
Háskólinn þarf að vera í stöðugri þróun og
vinna að nýmælum í starfseminni. Vegna tak-
markaðra fjárveitinga hefði Háskólinn í raun
þurft að fækka verkefnum til að geta sinnt
betur því, sem brýnast telst. Aukin aðsókn
stúdenta ýtti hins vegar undir nýjar náms-
greinar og námsbrautir. Með innri hagræð-
ingu var unnt að ryðja nokkrum nýmælum
braut, en aðrar fyrirætlanir urðu að bíða auk-
ins fjár.
Á árinu 1994 lagði Háskólinn fram sam-
anburð á kennsluvinnu og kennslukostnaði
við háskóla í Vestur-Evrópu. Kostnaður við
kennslu er vissulega háður nemendaQölda, en
tala innritaðra nemenda er þó ekki einhlítur
mælikvarði í þeim efnum. Þrátt fyrir mismun-
andi aðstæður ætti vinna við kennslu sömu
háskólagreina að vera sambærileg milli
landa. I samanburði á kennsluvinnu var
einkurn stuðst við nýlegt mat og staðla Svía.
Þegar áætlað umfang kennslu samkvæmt
þessum stöðlum var umreiknað í kostnað, var
hins vegar stuðst við íslenska launakerfið og
ákvæði í kjarasamningum háskólakennara.
Eingöngu var reiknaður kostnaður við náms-
leiðir, sem þegar höfðu verið viðurkenndar af
stjórnvöldum, og allt val í nárni var haft í lág-
marki. Helsti kostur við þetta verklag er, að
það gefur marktækt mat á þeirn kostnaði, sem
fylgir hverri námsbraut og hverju „námssæti“
í skólanum. Slíkir taxtareikningar eru notaðir
víðast erlendis og þá jafnframt lagðir til
grundvallar, þegar Ijárveiting til skóla er
ákveðin. Kostnaðartölur af þessu tagi auð-
velda mönnum einnig að meta, hvort og
hvenær er æskilegt að ganga til samstarfs við
aðra aðila, erlenda eða innlenda, um tilteknar
námsleiðir. Samráð var haft við menntamála-
ráðuneytið um þróun þessara nýju aðferða
við íjárhagsáætlanir skólans, og lýsti mennta-
málaráðherra vilja sínum til, að þetta verklag
yrði tekið upp. Bráðabirgðaniðurstöður þessa
mats bentu til þess, að þrátt fyrir að reiknað
væri með íslenskum launakjörum, væri
kostnaður við þá kennslu, sem þá fór fram í
Háskólanum, urn 300 m. kr. undir því marki,
sem staðlarnir töldu hæfilegt. Þótt ýmsum
atriðum í kennslu væri áfátt, skorti mest á, að
fjárveitingar til reksturs og aðstoðarfólks
væru sambærilegar við þær tölur, sem staðl-
arnir gefa.