Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 380
378
Árbók Háskóla íslands
safnið skuldbundið sig til að leggja Rann-
sóknarsjóði Háskólans til fé af þjónustu-
tekjum sínum, eða öllu heldur þeirri deild
sjóðsins, sem stofnað var til á árinu 1995 og
ætlað er að sinna umsóknum, sem öðru
fremur lúta að skráningu og annarri bók-
fræðilegri iðju. Starfsmönnum safnsins gefst
þannig kostur á því að keppa við aðra um
rannsóknarfé samkvæmt mati óháðra aðila.
I’jónusta við háskóla og rannsóknarsamfé-
lag
Safnið hefiir eins og áður hefur komið
fram höfuðskyldur við Háskóla íslands, enda
þótt aðrar menntastofnanir hafi almennan
aðgang að safninu sem þjóðbókasafni og
veigamesta rannsóknarbókasafni landsins.
Safninu er einnig ætlað að veita bókasafns-
og upplýsingaþjónustu í þágu atvinnuvega og
rannsókna almennt, svo og lista og menning-
armála.
Fjöldi sæta fyrir gesti í hinu nýja safni er
rúmlega 700. Þar af eru venjuleg lessæti 528.
Fjöldi sæta í Háskólanum í árslok 1997 var
um 600. Samanlagður fjöldi lessæta er því
1.128 (sjá töflu 1).
Háskólamenn hafa mjög litið til þess, að
með tilkomu nýs og vel búins bókasafns mætti
draga nokkuð úr hefðbundinni kennslu og
treysta þeim mun meira á sjálfstæði háskóla-
nema og frumkvæði við þekkingaröflunina.
Safnið vill fyrir sitt leyti stuðla að þessari
þróun og gerir það m. a. með því að efla
fræðslu við stúdenta um öflun upplýsinga og
hagnýtingu nýjustu tækni í því skyni. Umtals-
verður árangur að þessu leyti næst þó ekki
nema með góðu samstarfi við kennara, enda
hafa þeir margir tekið vel við sér. Bestur
verður árangurinn, ef þessir aðilar leggja
saman, sérfræðingurinn eða háskólakennar-
inn annars vegar, sem gjörþekkir það efnis-
svið, sem um er að ræða, og sérfróður starfs-
maður safnsins hins vegar, sem kunnugur er
miðlunum sjálfum og miðlunartækninni.
Miklar og viðvarandi hækkanir á vísinda-
ritum og niðurskurður áskrifta beinlínis knýr
menn til að leita nýrra leiða, eftir því sem
kostur er - og góðu heilli er nú betri kosta völ
en nokkru sinni áður, bæði vegna hinna nýju
miðla, en ekki síst fyrir tilkomu hins nýja og
vel búna bókasafns.
Námsbókasafnið skiptir miklu máli fynr
háskólakennsluna og hefur eflst mjög síðan
flutt var í nýbygginguna. Þar er einnig safn
prófritgerða frá Háskóla íslands, og í næsta
nágrenni við námsbókasafnið liggja franinn
prófverkefni síðustu ára, sem stúdentar sækja
mjög mikið í. Þá mun tón- og mynddeild
vafalaust geta veitt mikilsverða stoðþjónustu
við háskólakennsluna.
Kvennasögusafn íslands er sér eining 1
safninu. Það var opnað með viðhöfn 5. desem-
ber 1996 og sett upp sýning af því tilefni-
Safnið mun skipta verulegu máli fyrir kennslu
í kvennafræðum, sem er ný námsgrein vio
Háskólann, og fyrir rannsóknir á því sviði.
Bókasafninu bárust fjölmargar gjafir við
opnun þess 1. desember 1994, bæði frá inn-
lendum og erlendum aðilum, og voru þ®r
flestar til þess fallnar að styrkja efniskost
þess. Þá beittu stúdentar við Háskóla íslands
sér fyrir söfnun til eflingar bókakaupum
undir kjörorðinu „Þjóðin þarf bækur.“ Þessi
söfnun bar verulegan ávöxt, einkum í form'
loforða fyrirtækja og stofnana um að kosta
áskriftir tiltekins fjölda tímarita um nokkurra
ára bil. Söfnuninni lauk formlega á ársafniæli
safnsins 1. desember 1995, og var þá afhjup'
aður í safninu veggskjöldur, þar sem m. a-
eru tilfærð nöfn þeirra, sem mest lögðu 6
söfnunarinnar.
Almenn menningarstarfsemi
Safninu er samkvæmt lögum ætlað a
stuðla að fræðslu- og menningarstarfsemj.
m. a. með því að standa að fyrirlestrahaldt,
sýningum og listviðburðum.
Þjóðbókasöfn hafa um ár og aldir leitas
við að kynna þegnum viðkomandi lands og
öðrum safngestum þau menningarverðmæti.
sem söfnin hafa að geyma. Þetta hafa ÞaU
einkum gert með sýningarhaldi og útga>u
starfsemi. í seinni tíð hafa þau hyllst til a
styrkja stöðu sína og hlutverk í samfélag11111
með því að gerast jafnframt alhliða menning
armiðstöðvar. Þessa sér einkum stað, þar seU1
reistar hafa verið nýbyggingar fyrir ÞJ°
bókasöfn eða aukið við þær byggingar, sem
fyrir voru.