Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 600
598
Árbók Háskóla íslands
reikna það samsvarandi hitastig, sem þeir
hefðu skynjað í skugga og stillu veðrj. Kom í
Ijós, að vindkæling ein sér svarar til 13-20
stiga lækkunar meðalhitastigs eftir árstíma.
Vind- og geislunaráhrif á mannvirkjahluta
voru metin með því að reikna samsvarandi
skynjað hitastig við yfirborð lárétts stein-
steypuflatar í jarðhæð. Kom í ljós, að áhrif
geislunar eru mjög mikil, bæði til hækkunar
og lækkunar skynjaðs hitastigs.
Blöndusement - raunsteypa: Blöndusem-
ent er sement, sem Sementsverksmiðja ríkis-
ins heíur gert til nota í virkjunum og öðrum
mannvirkjum, þar sem varmamyndun sem-
entsefnahvarfa getur orðið til skaða.
Ákveðið var að nota þessa tegund af sementi
í svokallað spennigólf í skála í húsi Háskól-
ans, sem nefnist VR-III og er við Hjarðar-
haga. Mælt var hitastig og streita í spenni-
gólfinu, allt frá því að steypan var Iögð niður
og þar til að hún hafði kólnað niður í hita-
stig umhverfisins. Þykkasti hluti spenni-
gólfsins var 600 mm, og mátti því búast við
töluverðri varmamyndun í gólfinu. Verk-
fræðistofnun og Rannsóknastofnun bygging-
ariðnaðarins gerðu mælingarnar með fjár-
stuðningi Sementsverksmiðju ríkisins og
Landsvirkjunar. Umsjón með verkinu höfðu
Ragnar Ingimarsson, Hákon Ólafsson auk
Þorsteins Helgasonar.
Hönnun tilraunakennsluhúsnæðis - um-
hverfisklefar og álagskerfi: í frumáætlun
um Skála III í húsi VR-III við Hjarðarhaga
var gert ráð fyrir svokölluðu spennigólfi.
Þetta gólf var byggt árið 1987 og er ætlað til
þess konar burðarþolsprófana á mannvirkja-
hlutum. Til þess að unnt sé að nýta gólfið,
þarf álagskerfi, sem annars vegar gerir unnt
að spenna prófhluta niður í gólfið og hins
vegar að líkja eftir raunálagi á mannvirki.
Unnið hefur verið að hönnun álagskerfis
fyrir statiskar og dynamiskar aðstæður. Sér-
stök áhersla hefur verið lögð á að þróa kerfi,
sem gæti líkt eftir jarðskjálftaáraun.
I áætlun um fyrrnefndan skála var gert
ráð fyrir umhverfisklefum, þar sem unnt yrði
að stýra eiginleikum andrúmslofts, einkum
hitastigi og raka, við tilraunir á byggingar-
hlutum. Við tilboð frá Þýskalandi í verkið
varð ljóst, að kostnaður yrði of hár, og þá
voru klefarnir endurhannaðir og stefnt að
verulegri lækkun byggingarkostnaðar, jafn-
framt því sem aukin yrði ljölhæfni þeirra til
notkunar. Samvinna var við Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen hf. um verkið, en aðþví
unnu Gunnar M. Jónsson, Flosi Sigurðsson
og Þorsteinn Helgason.
ISO/DIS 8930. F-ÍST 51:1989: Innan
íslenskrar orðanefndar lá fyrir tillaga að
staðli yfir jafngild íðorð varðandi áreiðan-
leika mannvirkja. íðorð þessi eru á ensku,
frönsku, rússnesku og þýsku. Ákveðið var að
gefa út á vegum INSTA samnorrænan staðal
yfir þessi íðorð.
ISO/DIS 8930 var þýddur á íslensku og
tillögur gerðar að ýmsum nýyrðum, þar sem
íslensk orð voru ekki fýrir hendi. Tillaga
þessi fór síðan til afgreiðslu hjá fagsviði
Byggingarstaðlaráðs um álag og hönnun.
IST 51 Byggingarstig húsa frá 1972 hefur
verið í endurskoðun um nokkurt skeið. A
miðju ári 1988 barst stjórn Byggingarstaðla-
ráðs tillaga að nýjum staðli frá viðkomandi
starfsnefnd. Tillagan þótti of háð notkun
ákveðinna byggingarefna, ákveðnum hus-
gerðum og of bundin við iðngreinar. Unnm
var ný tillaga, þar sem höfuðmarkmið vinn-
unnar var að ná fram lýsingum á hinum ýmsu
byggingarstigum, sem væru óháðar byggmg'
arefnum, byggingaraðferðum, húsgerðum,
þjónustubúnaði og starfsháttum iðnaðar-
manna. Jafnframt voru gerðar nokkrar breyt
ingar á formi staðalsins.
Fyrirkomulag menntunar verkfræðinga
og tæknifræðinga á háskólastigi: Þorsteinn
starfaði ötullega að rannsóknum á menntun
armálum verkfræðinga og framtíðarskipan
tæknináms á íslandi mest allan áratugmn
1990-2000. Hann sat í fjölda nefnda á vegum
hins opinbera, þar sem fjallað var um þes*
mál og skrifaði nokkrar skýrslur urn menn
unarmál verkfræðinga. Þá átti hann mtkm
þátt í því, að bandaríska ABET-stofnunin va
fengin til þess að gera úttekt á námi og ran.
sóknum í verkfræðideild Háskóla Isan
árið 1993.