Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 474
Árbók Háskóla íslands
472
meinafræði, almenn (421), 3) erfðameina-
fræði, frumulíffræðideild og ónæmiserfða-
fræðideild (422), 4) réttarlæknisfræði (423)
og 5) Iitningarannsóknir (424).
1. Skrifstofa
Á þessum árum var settur upp tölvubúnað-
ur til skráningar, skýrslugerðar, ritvinnslu og
reikningsfærslu fyrir útselda vinnu. Hugbún-
aður var hannaður í samvinnu starfsmanna
stofnunarinnar og tölvudeildar Ríkisspítala.
2. Vefjarannsóknir
Eins og áður annaðist stofnunin vefja-
rannsóknir fyrir sjúkrahús Iandsins, heilsu-
gæslustöðvar og læknastofur. Síðustu árin
varð nokkur fækkun á fjölda sjúklinga, sem
sýni voru send frá vegna nýrrar vefjarann-
sóknarstofú í Reykjavík í einkaeign. Umsvif
almennt hafa þó vaxið vegna nýrra og betri
rannsóknaraðferða við meinagreiningu. Á
þessum árum voru send sýni frá nálægt 14
þúsund sjúklingum að meðaltali árlega:
Vefjarannsóknir
(fjöldi einstaklinga, sem sýni voru tekin úr)
Ár Fjöldi
1989 15.916
1990 14.986
1991 15.021
1992 12.769
1993 12.857
1994 12.056
Undirbúningur tölvuvæðingar á vefja-
utmnuMidi uciiu var stærsta framkvæmda-
verkefni rannsóknarstofunnar á árinu 1989.
Tölvuvinnsla sjúklinga- og sjúkdómaspjald-
skrár vefjarannsókna hófst á árinu 1983, en
árið 1982 hafói litningarannsóknardeild fengið
tölvu að gjöf frá kvennadeild Reykjavíkur-
deildar Rauða krossins og hafið tölvuvinnslu
á sínum spjaldskrám. Vegna þeirrar reynslu
var ákveðið að fá litla tölvu og gagnavinnslu-
kerfi af sömu gerð. Undirbúningur hófst á
haustmánuðum 1982, en skráning vefjarann-
sókna hófst í mars 1983 að fenginni heimild
tölvunefndar ríkisins. Læknaritarar önnuðust
skráninguna undir eftirliti eins af læknunum.
Öll sýni, sem send voru í vefjarannsókn, voru
skráð í gagnaskrá. Skráð var númer rann-
sóknar, dagsetning, nafn sjúklings, fæðingar-
númer, nafnnúmer, stofnun, deild, fangamark
meinafræðings, sem rannsakaði sýnið, svar-
dagsetning, kostnaðareiningar og loks sjúk-
dóma- og vefjagreiningar í sérstökum tölu-
kóða. Á þennan hátt var byggð upp skrá um
vefjarannsóknirnar, þannig að finna mætti
upplýsingar um einstaka sjúklinga eða
upplýsingar um ákveðna sjúkdóma.
Þessi einfalda tölvuskráning gekk nokkuð
vel, og starfsfólkið fékk mikilvæga reynslu í
að vinna með tölvu. Á hverjum degi voru
skráð öll sýni og niðurstöður rannsókna.
Fljótt kom í ljós, að skráin stækkaði hraðar
en gert hafði verið ráð fyrir, og að tölvan og
gagnavinnsluforritið voru ekki nógu hrað-
virk, þegar skráin hafði náð ákveðinni stærð.
Tölvudeild Ríkisspítalanna útvegaði þá út-
stöðvar og tengingu við tölvur Skýrsluvéla
ríkisins. Síðan voru settar upp gagnaskrár |
líkum dúr og áður, en skráning og vinnsla í
því kerfi hófst í októberlok 1983, og hafði
tölvan þá einungis dugað í átta mánuði. Hún
var þó notuð áfram við gerð krufningaspjald-
skrár og við minniháttar ritvinnsluverkefni-
Eftir þetta var stærð geymslurýmis ekkert
vandamál, og vinnsluhraði varð viðunandi.
Handfærðar dagbækur voru lagðar niður, og
vélritun sjúklinga- og sjúkdómaspjaldskrár
var hætt, en algerlega treyst á tölvuskrárnar.
Nú fékkst í fyrsta sinn aðgangur að þjóðskrá
til að staðfesta, að persónuupplýsingar á
vefjarannsóknarbeiðnum væru réttar. Mánað-
arleg reikningsgerð og rannsóknaryfirlit af
ýmsu tagi urðu að veruleika, sömuleiðis var
upplýsingarmiðlun til krabbameinsskrár
tölvuvædd. Hins vegar var ekki boðið upp a
ritvinnslu rannsóknarsvara í þessu kerfi, en
vefjarannsóknarsvör stofnunarinnar eru fyrst
og fremst í formi lýsinga og orðaðra sjúk
dómsgreininga. Þá komu fljótt í ljós ýmsar
takmarkanir á því að fá skjótan aðgang til að
fletta upp og fá yfirlit um einstakar sjúk-
dómsgreiningar og sjúkdómaflokka. Ljos
varð því, að þetta kerfi væri ekki annað en
áfangi að sérhönnuðu tölvukerfi fyrir rekstur
vefjarannsóknardeildar. Erlend kerfi reyn
ust mjög dýr, og auk þess hefði íslenskun
þeirra orðið kostnaðarsöm.