Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Page 47

lagagrein hafi hvergi verið vikið að því að óheimilt vœri að veiða hreindýr án þess
að vera ífylgd eftirlitsmanns, verður ekki litið fram hjá því að í áðurnefndri 2. mgr.
hennar kom berlega fram að ráðherra væri ætlað að setja nánari reglur um leyfi til
veiðanna. I 4. mgr. hennar var lagt í hendur ráðherra að setja reglugerð meðal
annars um nánari framkvœmd veiðanna og um veiðieftirlitsmenn. Eðli máls sam-
kvæmt varð reglugerð um framkvæmd veiðanna aðfela í sér bæði boð um nánar tilt-
ekna háttsemi við þœr og bann við annars konar. Var og ráðgert í síðastnefndu laga-
ákvœði að veiðieftirlitsmenn œttu að gegna hlutverki í tengslum við framkvœmd veið-
anna. Af 19. gr. laga nr. 64/1994 er að sjá að til vamaðar slíkum reglum hafi lög-
gjafinn ætlast til að refsing lægi við brotum gegn þeim, enda mælt þar fyrir um viður-
lög við brotum gegn lögunum og reglugerðum, sem settar yrðu samkvæmt þeim.
Akvœði reglugerðar nr. 402/1994, sem um ræðir í málinu, tóku í eðlilegu samhengi
upp þráðinn þar sem fyrirmœli í settum lögum þraut. Hefur því ekki verið borið við
í málinu að þessi ákvæði hafi komið harðar niður á veiðimönnum en málefnalegar
ástæður stóðu til. Að öllu þessu gættu verður ekki fallist á með ákærða að skort hafi
viðhlítandi lagastoð fyrir þeirri reglu síðari málsliðar 2. mgr. 11. gr. reglugerðar nr.
402/1994 að veiðileyfishafa væru óheimilar hreindýraveiðar nema í fylgd eftirlits-
manns og fyrir því að refsing lægi við broti gegn þessu samkvæmt 14. gr. reglu-
gerðarinnar. (Skál. höf.)
Eins og skilmerkilega er rakið í tilvitnuðum forsendum Hæstaréttar var
lýsing á þeirri háttsemi sem A var sakfelldur fyrir, þ.e. að veiða hreindýr án
þess að vera ífylgd veiðieftirlitsmanns, ekki að finna í lögum nr. 64/1994 eða
öðrum almennum lögum, sbr. eftirfarandi ályktun sem fram kemur í dómi
Hæstaréttar: „[þótt] í umræddri lagagrein hafi hvergi verið vikið að því að
óheimilt væri að veiða hreindýr án þess að vera í fylgd eftirlitsmanns“. (Skál.
höf). Á hinn bóginn hafði löggjafinn með þágildandi 4. mgr. 14. gr. laga nr.
64/1994 veitt heimild til þess að mæla nánar fyrir í reglugerð um framkvæmd
hreindýraveiða og var í lagaákvæðinu m.a. lýst að ráðherra væri heimilt að setja
þar ákvæði „um veiðieftirlitsmenn“.
Því má halda fram að ályktun Hæstaréttar um skort á lýsingu umræddrar
háttsemi í lögum nr. 64/1994 hafi þá þegar átt að leiða til þess að ekki hefðu
verið talin skilyrði samkvæmt 1. mgr. 69. gr. stjskr. til að láta A sæta
refsiábyrgð. Alþingi hefði einfaldlega ekki tekið neina afstöðu til þess, eða um
það fjallað með beinum eða óbeinum hætti, að hreindýraveiðar án fylgdar
veiðieftirlitsmanns gætu talist refsiverðar. Þá mætti halda því fram að sjónarmið
um útfærslu- og kynningargildi almennra stjómvaldsfyrirmæla, um þörfina
fyrir skjótvirk viðbrögð framkvæmdarvaldsins á tilteknum sviðum eða um
tæknilegt eðli viðkomandi málefnis hafi annað hvort ekki átt við hér eða hafi
a.m.k. haft það lítið vægi miðað við málsatvik að réttlætt hafi getað „hreint
afskiptaleysi [löggjafans] af refsifyrirmælum framkvæmdarvaldsins“ við þessar
aðstæður svo notað sé orðalag Jónatans Þórmundssonar.87
87 Jónatan Pórmundsson: Afbrot og refsiábyrgð I, bls. 187.
41