Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Síða 101

101
BIRNA M. SVANBJÖRNSDÓTT I R
Þátttakendur
Vorið 2003 voru spurningalistar lagðir fyrir foreldra 4–12 ára barna (árgangar ́ 99–´91),
10 stúlkna og 10 drengja í hverjum árgangi, eða samtals 180 aðila í viðkomandi skól-
um. Þýðið var forráðamenn 433 barna og er því úrtakið 41,5% af þýðinu. Notuð var
slembiúrtaksaðferð við val á úrtaki. Miðar með nöfnum allra stúlkna og drengja í
hverjum árgangi voru settir í aðskilda kassa og síðan voru dregnir tíu miðar úr hvor-
um kynjakassa.
Mælitæki
Gerður var spurningalisti sem var forprófaður af foreldrum úr foreldrafélögum skóla-
hverfisins þar sem hann var lagður fyrir. Farið var með foreldrunum í gegnum það
hvaða skilning þeir lögðu í mismunandi hugtök og tekið mið af athugasemdum þeirra.
Spurningarnar skiptust í þrjá meginflokka og fengu forráðamenn allra aldurshópanna
sömu spurningarnar.
Þetta voru:
• Spurningar sem höfða til innsæis foreldranna í líðan og tilfinningar barna sinna,
svo sem hvernig foreldrar telja að börnum sínum gangi í samskiptum við önnur
börn.
• Spurningar um foreldrahlutverkið, þ.e. uppeldi og félagsmótun. Til dæmis var
spurt hvernig foreldrar teldu sig í stakk búna til að ala barnið upp.
• Lýðfræðilegar spurningar, svo sem um aldur, kyn og menntun.
Spurningarnar voru af þremur gerðum. Það voru raðkvarðaspurningar þar sem
svarmöguleikar voru yfirleitt fimm, já/nei spurningar, stundum hálflokaðar, og nafn-
kvarðaspurningar þar sem í sumum tilfellum var hægt að velja fleiri en einn svar-
möguleika. Dæmi um svarmöguleika í raðkvarðaspurningu er: Mjög vel, nokkuð vel,
sæmilega, ekki nógu vel, illa. Dæmi um hálflokaða já/nei spurningu er: Finnst þér
skólinn taka á ábyrgan hátt þátt í uppeldi barnanna? Já, að einhverju leyti, nei. Ef já, þá
hvernig? Nafnkvarðaspurning þar sem hægt var að velja fleiri en einn möguleika er
t.d.: Á hvern hátt myndir þú kjósa að fá stuðninginn? Í formi fyrirlestra, vinnu í skól-
anum, námskeiðum, umræðuhópum, leshringjum, með persónulegri ráðgjöf, annan,
þá hvern. Svarendum var auk þess gefinn kostur á því að bæta við orðum eða skýra
svör sín ef þeim þótti þurfa.
Spurningalistarnir voru sendir heim í lokuðum umslögum með nemendum úr
skólanum í maí 2003 en kennarar tóku að sér að dreifa spurningalistunum og safna
þeim saman. Því var ekki stýrt á nokkurn hátt hvort fleiri en einn spurningalisti færi
inn á hvert heimili. Svarendur voru hvattir til að skila spurningalistanum þó að þeir
af einhverjum ástæðum svöruðu ekki öllum spurningunum á honum og var unnið úr
þeim þó að þeim væri ekki fullsvarað. Ítrekunarbréf var sent einu sinni til allra í úrtak-
inu. Spurningalistarnir voru ekki rekjanlegir til svarenda á nokkurn hátt. Foreldrar
gáfu upplýst samþykki.