Tímarit Máls og menningar - 01.12.1975, Blaðsíða 6

Tímarit Máls og menningar
inu en jafnframt höfðu menn tilfinningu fyrir því hvað í húfi var. Landið
var ekki til sölu.
Það hefur komið áþreifanlega í ljós á síðustu tveimur árum að á þessu
landi búa nú tvö þjóðarbrot sem virðast ekki tala sömu tunguna þegar
rætt er um herstöðvamálin og samband þeirra við sjálfstæðismál þjóðar-
innar. Þar er fólgin skýringin á hörðum og oft harðorðum ádeilum á þá
menn sem beittu sér fyrir söfnun undirskrifta til að mælast undan brott-
för hersins — og á ofsafengnum viðbrögðum þeirra við þessum ádeilum.
Þjóðin hefur frá 1951 verið klofin í afstöðu sinni til herstöðvanna.
Framan af stafaði það af því að hluti hennar trúði fullyrðingum stjórn-
málamanna um að hér væri eingöngu um að ræða bráðabirgðaráðstöfun
af illri nauðsyn. En tvennt hefur sannast sem margir héldu fram þá þegar:
annars vegar það að bandaríkjamenn og handbendi þeirra hér stefna að
langvarandi hersetu án alls tillits til þess hvort um einhverja ófriðarhættu
er að ræða á þessum slóðum eða ekki. Hins vegar það að þjóðin venst
hernum, hann er tekinn að móta vitund hennar. Klofningurinn á milli
herstöðvasinna og herstöðvaandstæðinga er nú orðinn svo djúpstæður að
þeir eru hættir að geta talast við nema í réttarsölunum: aðrir hvorir skulu
útlægir gerðir. Tvær leiðir sýnast vera til að græða þjóðina aftur saman
í eina heild. Önnur er að láta herinn fara. Hin að leyfa honum að vera
áfram í þeirri von að sú stund renni upp að allir íslendingar hafi gleymt
hvað orðin frelsi og sjálfstæði þýddu á Þingvöllum á því herrans ári 1944.
244