Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Síða 38

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Síða 38
einstæðu ljósi á tiltekið skeið vestrænnar en þó sérstaklega enskrar sögu; að mati Dasents svipaði lífinu á íslandi á tíundu öld til lífsins á Bretlandseyjum á sama tíma. Samanburður Dasents á Njálu og sagnfræðiritunum og aðrar viðlíka athugasemdir miða að því að skapa þýðingunni ný textatengsl í stað þeirra sem óhjákvæmilega glatast þegar texti er fluttur á milli menningarheima. Framandi verk er gert kunnuglegt með því að jafna því við þekkt rit eða hugmyndir. Þannig líkir Dasent Njálupersónum nokkrum sinnum við nafn- togaðar forngrískar hetjur; Flosi Skeggjason er til að mynda kallaður íslensk- ur Odysseifur.7 Slíkur samanburður helgast af almennum viðhorfum Breta til forngrískrar menningar en er jafnframt hluti flókinnar umræðu sem átti sér stað á nítjándu öld um kennslu fornmála. Dasent var þeirrar skoðunar að þekking á norrænni tungu, jafnvel fremur en þekking á grísku og latínu, væri hverjum menntuðum Breta nauðsynleg ef hann vildi þekkja til hlítar sitt eigið tungumál og norrænan uppruna.8 Hetjubókmenntir Bandaríkjanna { stað þess að rekja lengra þræðina sem liggja á milli The Story ofBurnt Njal og bresks samfélags á Viktoríutímanum langar mig að beina athyglinni að nýju að Heroes of Iceland eftir Allen French. Hún er endurritun á eldri þýðingu og flækir því frekar umræðu okkar um þýðingar og textatengsl. I íyrsta lagi mætti ræða hér um glötuð textatengsl, það er tengingar milli frumtextans og menningarheims íslenskra miðalda sem flestum bandarísk- um lesendum voru framandi. Líkt og Dasent, leggur French nokkra áherslu á að útskýra slík tengsl í inngangi, en hann fellir einnig burtu ýmis merki þeirra í útgáfu sinni. Skýrasta dæmið um þetta er niðurfelling ættartalna í Heroes of Iceland. Enda þótt French viðkenni að ættartölurnar hafi sögulegt gildi og að þær hafi þjónað sínum tilgangi á miðöldum, kemst hann að þeirri niðurstöðu að þær séu til óþurftar fýrir nútíma lesendur.9 í öðru lagi má huga að textatengslum The Heroes oflceland við The Story of Burnt Njal. Fullyrðing Juliu Kristevu um að sérhver texti sé „upptaka og umbreyting annars texta“ hæfir verki Allen French einkar vel. Texti hans er í raun ekki annað en röð tilvitnana í þýðingu Dasents. Hér og þar hefur French sleppt setningum, málsgreinum og jafnvel köflum og á stöku stað hefur hann endurraðað efninu (frásögnin hefst á sögu Gunnars, hjúskapar- saga Hallgerðar er ekki sögð fyrr en í öðrum kafla). Þessar breytingar miða að því að gera söguna líkari þeim frásögnum sem bandarískir lesendur áttu að venjast; útrýma endurtekningum og útúrdúrum og skerpa meginþráð 36 TMM 1995:4
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.