Skírnir - 01.01.1947, Blaðsíða 55
Skírnir
Leikfélag andans
53
Fátt er ritað um þennan einkennilega hlédræga mann,
og lítið hefur hann skilið eftir sig af rituðu máli, mun þó
hafa verið ritfær vel og ágætlega máli farinn. Hann skrif-
aði æviágrip vinar síns, Sigurðar Guðmundssonar mál-
ara, sem kom út 1875, hlýlegt og glöggt í öllum atriðum,
en sendibréf hans til Sigurðar eru skýr og persónulega
mótuð af karlmannlegu viðhorfi til hlutanna. Fundarbæk-
ur Kveldfélagsins bera þess vitni, að hann hafði einstakt
lag á því að hæna að sér unga menn, og orð hans vorú
mikils metin í hópi hinna ungu menntamanna. Að ætt og
menntun var hann meðal fremstu manna sinnar tíðar í
Reykjavík, og traust hafði hann hinna beztu manna eins
og Péturs biskups. Um nokkurt skeið flutti hann ára-
mótaræður í Dómkirkjunni, þó aldrei tæki hann prests-
vígslu. Annars getur hans ekki sem guðfræðings, nema
hvað Pétur biskup fól honum ásamt séra Helga Hálfdán-
arsyni, séra Matthíasi Jochumssyni og biskupsskrifara
Magnúsi Andréssyni að aðstoða dómkirkjuprestinn í því
að tala um fyrir nokkrum konum í Reykjavík, sem höfðu
tekið mormónatrú.
Helgi E. Helgesen fæddist í Reykjavík 15. október 1832,
útskrifaðist úr Lærða skólanum 1853, en þar var hann
síðasti ‘famulus’ Sveinbjarnar Egilssonar. Föðurbróðir
hans, Árni stiftsprófastur í Görðum, styrkti hann til há-
skólanáms, og las hann guðfræði í Kaupmannahafnar-
háskóla í þrjú ár, en kenndi þá heilsubrests og kom inn
aftur. Las hann síðan guðfræði eitt ár í Prestaskólanum
og útskrifaðist þaðan 1858 með fyrstu einkunn. Hann var
samtímis Sigurði málara í Kaupmannahöfn, og tókst með
þeim vinátta mikil. Studdi Helgi listamanninn sem mest
hann mátti, safnaði fé til námsstyrks handa Sigurði og
hvatti hann að lokum til að setjast að í Reykjavík. Skorin-
ort bréf Helga er enn í bréfasafni Sigurðar. í Kaupmanna-
höfn hefur Helgi veitt athygli hinni alþýðlegu uppfræðslu-
stefnu, sem kennd er við Grundtvig og einmitt fær byr
undir báða vængi á árunum 1851 til 1862. Þessi árin er
verið að stofna fyrstu alþýðuskólana í Danmörku og stefn-