Skírnir - 01.01.1947, Qupperneq 78

76
Hákon Hamre
Skírnir
Aðrir norskir vísindamenn hafa síðan haldið áfram
rannsóknum Hægstads og skýrt frekar og fyllt þær niður-
stöður, er hann komst að. Má í því sambandi einkum
nefna rit prófessors D. A. Seips „Norsk sprákhistorie inn-
til 1370“ (1931).
Með vissu verður sagt, að mörg þeirra mállýzkuein-
kenna, sem fram koma í fornnorskum handritum (eink-
um hljóðvarpsfyrirbrigði), eigi rót sína að rekja aftur
fyrir upphaf ritaldar, að norskt mál hafi þegar á víkinga-
öld verið klofið í mállýzkur og að það hafi í öllum aðal-
atriðum verið sama eðlis og elzta ritmálið.
Á írlandi hefur norskt mál látið eftir sig menjar. Er
hér átt við fjölda norskra tökuorða, sem er í írsku. Orðin
hafa verið tekin upp í írskt mál og breytzt í samræmi við
þau þróunarlögmál, er ráðið hafa í írsku, og hafa í þeirri
mynd lagað sig eftir írskum framburði. Norræn töku-
orð er ekki aðeins að finna í nýírsku, heldur er einnig að
leita norrænna orða og nafna í írskum fornritum. Norski
keltneskufræðingurinn prófessor C. J. S. Marstrander
hefur tekið þessi tökuorð og norræn orð í fornírskum
heimildum til rækilegrar rannsóknar og dregið saman
niðurstöðurnar í ritgerðinni „Bidrag til det norske sprogs
historie i Irland“ (1915). Þess gerist ekki þörf að skýra
hér frá þessari ritgerð í einstökum atriðum; aðeins skal
drepið á það, sem er höfuðatriðið fyrir þessa stuttu grein
mína. Marstrander hefur ekki tekizt að finna neinar ör-
uggar menjar um danskt mál í írsku. Hins vegar er að
finna í efni því, er hann tekur til meðferðar, margt mál-
einkenna, sem ekki einungis skera úr um, að málið, sem
orðin eru tekin úr, sé norskt, heldur veitir oss einnig
heimild til að ákveða, að um sé að ræða suðvesturnorska
mállýzku, náskylda norsku mállýzkunum á skozku eyjun-
um og Færeyjum og á Jaðri og Ögðum í Noregi.
Á Mön er einnig talsvert af norrænum tökuorðum í því
keltneska máli, sem talað er nú á þeirri eyju, enn fremur