Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2018, Blaðsíða 15

14
var skýrt. Skýringarnar reyndust vera þrennskonar; þ.e.a.s. ýmist var þol-
andanum, gerandanum eða samfélaginu kennt um glæpinn. Niðurstöður
rannsóknarinnar sýna að þegar kemur að kynferðisofbeldi eru sterkar sam-
félagslegar staðalímyndir lífseigar. Menn telja að gerandinn sé skrímsli,
karlar ráði ekki við kynhvöt sína og að þolandinn hafi verið drukkinn og/
eða ekki sýnt nægilegt viðnám gegn verknaðinum. Rannsóknin varpar
því auknu ljósi á hve mikilvægt er að vinna gegn slíkum staðalímyndum í
framtíðinni.
Tvær óritrýndar greinar eru í heftinu, báðar eftir rithöfunda. Kanadíska
skáldkonan Margaret Atwood skrifaði greinina „Am I a Bad Feminist?“
sem birtist í dagblaðinu The Globe and Mail í Toronto í ársbyrjun 2018.
Tilefni þess að Atwood skrifaði greinina eru atburðir sem áttu sér stað í
Háskólanum í Bresku-Kólumbíu fyrir nokkrum árum og ollu meðal ann-
ars klofningi í kanadískum bókmenntaheimi. Greinina þýðir Aðalsteinn
Eyþórsson, íslenskufræðingur, en ritstjórar semja inngang hennar ásamt
Aðalsteini.
Dagana 1.–3. september 2017 var alþjóðlega ráðstefnan Svipbrigði sárs-
aukans (e. The Many Faces of Pain) haldin í Háskóla Íslands. Að ráðstefn-
unni stóðu Stofa í hugrænum fræðum, Háskóla Íslands, Gervigreindarsetur
Háskólans í Reykjavík og Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands í sam-
vinnu við Reykjavík – Bókmenntaborg. Ráðstefnan fór fram á ensku og
var þverfagleg en markmið hennar var að leiða saman fræðimenn og rit-
höfunda, fá þá til að bera saman bækur sínar og efla þannig skilning á
fyrirbærum sem flestir þekkja af eigin raun. Einn rithöfundanna sem steig
á stokk var Hallgrímur Helgason en erindi hans birtist hér í hans eigin
þýðingu. Hallgrímur segir frá eigin upplifun á viðbrögðum annarra – þ.á
m. neikvæðum viðbrögðum – við nauðgunarlýsingu sem birtist í bók hans
Sjóveikur í München (2015) – en hún byggir á raunverulegum atburðum úr
lífi höfundar.
Eins og komið hefur fram hér á undan er kynbundið ofbeldi – og hefur
lengi verið – nöturleg staðreynd í samfélagi okkar. Engum getur dulist að
miklu skiptir að skilningur almennings á því sé aukinn og að menn horfist
almennt í augu við hversu flókið og fjölþætt fyrirbæri það er. Því er lykil-
atriði að sem mest sé um það fjallað í ræðu og riti – og á sem fjölbreyti-
legastan hátt.
BerGljót SOFFÍA, Guðrún OG SiGrún MArGrét