Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2021, Side 111

GUðRÚN ELSA BRAGADóTTIR
114
Samantha vekur áhuga Theodores með því að höfða til narsisisma hans
og sambandið einkennist í fyrstu af því að öll hennar tilvera snýst um hann.
Það er ekki fyrr en hún hættir að vera til staðar sem ljóst verður hversu
háður henni hann er orðinn. Í síðari hluta myndarinnar þróast ást hans
smám saman yfir í að vera af viðfangstengsla-tegund, eftir því sem Samantha
verður stærri í huga Theodores og hann sjálfur „minnkar“. Narsisisminn
er samt sem áður alltaf grundvöllur sambands þeirra, sem bendir ef til vill
til þess að mörkin milli þessara ólíku „ástaraðferða“ sem Freud setur fram
séu ekki alltaf eins skýr og hann lætur í veðri vaka. Játning hennar á skorti
– á líkama og þeim veruleika sem honum fylgir – hefur þær afleiðingar að
Theodore líður eins og hann sé mikilvægur henni, að hann sé það sem hana
skortir. Þessi staðreynd kveikir ekki bara ást hans á henni heldur er hún for-
senda þess að hún þrífist.
Hún nær yfirhöndinni
Hefði myndin endað þegar ástarsambandið hófst, eða stuttu eftir það, hefði
Hún verið mynd um mann sem stofnar til öruggs, narsisísks sambands við
ástarviðfang sem skortir – hún hefði allt eins getað heitið Ég – en gallar þess
að bindast umhyggjusömu stjórnkerfi ástarböndum verða ljósir í framvindu
myndarinnar. Þegar myndin er um það bil hálfnuð verða stakkaskipti á ástar-
hagkerfi parsins. Eftir að þau hafa kynnst hvort öðru betur og notið nýja-
brums sambandsins, er Theodore loksins tilbúinn til að halda áfram með líf
sitt og skrifa undir skilnaðarsamninginn sem hefur vofað yfir honum. Þegar
hann hittir fyrrum eiginkonu sína og segir henni hvers eðlis nýja sambandið
er, bregst hún við með því að saka hann um að vera ófær um að takast á við
raunverulegar tilfinningar. Í kjölfarið fer hann að efast um hvort tilfinningar
Samönthu séu raunverulegar og hvort samband þeirra sé yfir höfuð raun-
verulegt.40
Þegar sjálfsmynd Theodores er að hruni komin og ástarsambandið
sömuleiðis, sættir Samantha sig skyndilega við líkamsleysi sitt. Hún hefur
finna má á streymisveitunum og gera okkur kleift að fylgjast með daglegu lífi meðal
annars fjöldamorðingjans Dexters og sjálfs myrkrahöfðingjans, Lúsífers.
40 Kvikmyndin snertir hér á miðlægu vandamáli í gervigreindarfræðum, en það er
hversu „raunveruleg“ vitundin sem orðið hefur til sé í raun. Sama vandamál skýt-
ur upp kollinum þegar rætt er um „upphleðslu“ mannlegrar vitundar í stafrænan
geymslustað í skýinu; er þar um „raunverulegan“ einstakling að ræða? Sjá um þetta
Murray Shanahan, The Technological Singularity, Cambridge og London: The MIT
Press, 2015, bls. 47–102.