Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Qupperneq 296

294
Árbók Háskóla íslands
að reka óbreytta kennslu án þess halla, sem var
á síðasta ári. Fjárveitingin til rannsóknarnáms
var mikilvæg byrjun til að búa í haginn íyrir
eitt mesta framfaramál í rannsóknarstarfsemi
Háskólans og samstarf hans við aðrar rann-
sóknastofnanir og atvinnulíf. Hins vegar var
ekki svigrúm til nýmæla, sem hefðu aukinn
kostnað í för með sér. Af nýmælum, sem því
miður urðu enn að bíða, mátti nefna meistara-
nám í tölvunarfræði og nám í iðjuþjálfun, sem
Háskólinn taldi mjög æskilegt að geta boðið,
en ijármagna þurfti með nýjum ijárveitingum
úr ríkissjóði eða stuðningi frá öðrum aðilum.
Sú skerðing, sem Háskólinn varð fyrir með
ijárlögum 1992, hafði ekki enn verið bætt árið
1997, þótt þá áraði betur fyrir ríkissjóð. Ef
bornar voru saman fjárveitingar til reksturs
árin 1991 og 1996, sást, að ijárveiting til
Háskóla íslands hafði lækkað um 385 m. kr.,
á sama tíma og innrituðum nemendum skól-
ans hafði ijölgað um 733. Árið 1991 reiknað-
ist meðalijárveiting á nemanda Háskóla
íslands 373 þús. kr., en hún var komin niður í
258 þús. kr. árið 1996. Ef Háskólinn hefði
gripið til þess ráðs að fækka nemendum til að
halda meðalljárveitingu á nemenda eins og
hún var 1991, hefði hann orðið að synja 1.760
nemendum um skólavist á árinu 1996. Það
hefði Háskólinn ekki viljað gera, enda er hann
með lögum skuldbundinn til að taka við öllum
stúdentum, sem til hans sækja.
Haustið 1997 var það enn fremsta baráttu-
mál Háskólans, að gerður yrði samningur við
stjórnvöld um þær námsbrautir, sem Háskólinn
býður nemendum og þá kennslu, sem hann
lætur nemendum í té. Með samningnum verði
Qárveitingar úr ríkissjóði til Háskólans
ákveðnar til nokkurra ára í senn. Jafnframt geri
Háskólinn grein fyrir því eftirliti, sem hann
hyggst hafa með gæðum þeirrar þjónustu, sem
hann veitir. Með þjónustusamningi ríkisins við
skólana gætu stjórnvöld ákveðið þann lág-
marksijölda námssæta á háskólastigi, sem fjár-
lög leyfa, en skólunum væri að öðru leyti í
sjálfsvald sett, hve marga þeir tækju til náms
umfram það lágmark, sem samningur við þá til-
greindi. Samningar sem þessir hafa tíðkast í
flestum löndum, sem lengra eru komin en við í
þróun háskólastigs. Ávinningur Háskóla
íslands yrði það samræmi, sem skort hefur milli
ljárveitinga og þess fjölda, sem stundar nám.
Happdrætti Háskólans og framkvæmdafe
Eitt megináhyggjuefni Háskólans haustið
1991 var afkoma Happdrættis Háskólans. Þvi
var upprunalega einungis ætlað að standa
undir kostnaði við nýbyggingar fýrir Háskól-
ann, en það hefur á seinni árum einnig staðio
undir öllu viðhaldi húsa og kaupum á rann-
sóknartækjum. Meðan hér voru aðeins þfl11
flokkahappdrætti á markaði og Háskólinn naut
einkaleyfis til að greiða vinninga í peningum.
nam hlutdeild Happdrættis Háskólans um
60% af markaðnum. Með tilkomu annarra
happdrætta var hins vegar svo komið ari
1991, að hlutdeild Happdrættis Háskólans var
komin niður undir 15 - 18%, þrátt fyrir að það
hefði einkaleyfi til að greiða vinninga í Pen'
ingum og greiddi eitt allra happdrætta 20% a
hagnaði sínum í einkaleyfisgjald. Ef Hásko -
inn hefði ekki brugðist til varnar í þessan
stöðu, væru tekjur hans af Happdrættinu nu
undir 150 m. kr. á ári og mundu tæplega du£a
til viðhalds húsa og lóðar og kaupa á rannsókn
artækjum, en ekkert fé væri aflögu til nýbygS
inga. Eftir vandlega könnun á þróun happ
drættismarkaðar í öðrum löndum, sannfærðjS
stjórn Happdrættisins um, að innan fárra ara
yrðu samtengdir tölvuvæddir spilakassar ra
andi tækni í happdrættisrekstri. Ef HapP
drættið ætlaði að fylgjast með í þróun happ
drætta og reyna að rétta hlut sinn á mai
aðnum, yrði það að nýta þessa tækni. Inna ^
Háskólans og víða með þjóðinni voru skip a
skoðanir, hvort Háskólinn ætti að fara Q
rekstur sem þennan sér til tekjuöflunar. Þvi
einnig haldið fram í umræðu, að Hásko m
hefði enga þörf lengur fyrir tekjur af hapP^
drættisrekstri. Ríkissjóður ætti að geta vel* .
Háskólans fé, sem hann þarfnast. Þessu Þ°
forráðamönnum Háskólans ekki óhæd
treysta. Háskólanum er hollt að afla sJa ^
nokkurs fjár. Það gerir hann ábyrgari og sty
sjálfræði hans. Menn geta gert sér í hugar11 ^
hvernig búið væri að Háskólanum, el 3
hefði ekki notið Happdrættisins. Senmer
hefði háskólahverfið aldrei verið bygg1-lie -g
hefði starfsemin dreifst um alla borg og ve^r
að mestu í óhentugu leiguhúsnæði. Þvi111
hefur Happdrættið ekki haft undan að rn^
þörfum vegna vaxandi ijölda stúdenta °S
inna rannsóknarumsvifa. Það hefui e
rýrnað vegna harðnandi samkeppni vi