Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Síða 430
428
Árbók Háskóla íslands
Orðabókarinnar og boð send til íslenskra
Unix-notenda um að þeir gætu sótt villuleit-
arforritið sér að kostnaðarlausu, hefðu þeir
áhuga á að nota það. í orðasafninu eru
151.085 orðmyndir. Þess má geta, að forritið
er sérstaklega ætlað TeX-skjölum. Með þessu
hefur Orðabókin látið íslenskum tölvunot-
endum í té ókeypis hugbúnað til ritvinnslu,
bæði setningarkerfið TeX (þ. e. íslenskun
þess) og nú þetta villuleitarforrit.
Á árinu 1993 keypti Orðabókin tvö tæki.
Annað var ný DAT segulbandsstöð með 8
gígabæta geymslurými til afritunar á tölvu-
gögnum Orðabókarinnar. Hitt tækið er öflug
PC vél af gerðinni AST Bravo, búin geisla-
drifi. Hún er notuð til vinnu við textasafnið í
mormónaforritinu Word Cruncher.
Þýðingarverkefni
Eins og áður hefur komið fram hafði
Orðabók Háskólans umsjón með tveimur
þýðingardeildum á umræddu tímabili.
Greint hefur verið frá upphafi samstarfs
Orðabókarinnar og IBM á Íslandi í eldri Ár-
bókum, en við því tók 1992 fyrirtækið
Nýheiji hf. Hélst þessi samvinna óslitið í tæp
10 ár. Fjölmörg verkefni voru unnin á tíma-
bilinu, einkum framan af. Mætti m. a. nefna
endurskoðun orðasafnsins sem notað er við
ritskyggningu (vélrænan prófarkalestur) í rit-
vinnslukerfum IBM. Um leið var byrjað á
nýju orðasafni sem á að þjóna leitarforritum
frá IBM. Með tilkomu þess safns á að vera
unnt að leita að orðum í texta óháð beyging-
armyndum og samsetningum. Á árinu 1992
varð mikill samdráttur í þýðingarstarfinu, og
í árslok 1994 var samvinnu Orðabókarinnar
og Nýherja hætt.
EB-þýðingar
í upphafi árs 1990 hafði utanríkisráðu-
neytið samband við Orðabókina til þess að
ræða stórt þýðingarverkefni sem utanríkis-
ráðuneytið þurfti að takast á hendur. Sá fund-
ur var haldinn 29. janúar og markaði upphaf
að samstarfi Orðabókarinnar og ráðuneytis-
ins um þýðingar á lögum og reglugerðum
EB. Sú samvinna hófst í maí það ár og stóð
til ársloka 1992.
Ritstjórn
Áfram var unnið að sagnorðagreiningu
sem sagt var frá í síðustu Arbók. Jafnframt
var hafinn undirbúningur að gerð kynningar-
heftis, Sýniheftis sagnorðabókar, sem lokið
var við á árinu 1993. Var það gefið út sem
þriðja ritið í ritröð Orðabókarinnar, Rann-
sóknar- og frœðslurit. Ritstjórar voru Ásta
Svavarsdóttir, Guðrún Kvaran, Jón Hilmar
Jónsson og Kristín Bjarnadóttir, en aðrir
starfsmenn Orðabókarinnar lögðu verkinu lið
á margvíslegan hátt, m. a. með tölvuvinnu og
yfirlestri. Á undan textasýnishorni, sem hef-
ur að geyma rösklega 100 flettiorð, er ræki-
legur formáli, þar sem gerð er grein íynf
verkefninu, efniviði, úrvinnslu, aðferðum og
byggingu textans. Aftast er birt flokkuð
heimildaskrá, u. þ. b. þriðjungur ritmáls-
heimilda Orðabókarinnar.
Sýniheftið var sent allstórum hópi manna,
þ. á m. fræðimönnum sem ætlað var að
myndu sýna verkefninu áhuga og senda at-
hugasemdir og ábendingar. Til að greiða fyr-
ir svörum var samin sérstök spurningaskra
sem mönnum var send með heftinu. Til ac’
leita viðbragða erlendra orðabókarmanna og
annarra fræðimanna var ráðist í að snara for-
málanum (nokkuð styttum) á ensku, og ann-
aðist Kristín Bjarnadóttir það verk. Var su
gerð gefin út sem fimmta ritið í ritröðinm
Rannsóknar- og Jrœðslurit, undir heitinu A
Prospectus to a Dictionary of Icelandic
Verbs. English Version of the Introduction-
Alls mun sýniheftið hafa verið sent til u. þ- h-
140 manna, en auk þess var það sent allmörg-
um stofnunum í kynningarskyni.
Islcnskur orðabókarstofn
Á miðju ári 1993 kviknuðu umræður um
að Orðabókin (með milligöngu og í samstarl'
við Norræna málstöð, Nordisk spráksekre-
tariat í Ósló) sækti um norrænan styrk til a
semja íslenskan stofn íslenskrar-skandinav-
ískrar orðabókar. Nefnd, sem falið var a
íjalla um þörf á nýjum orðabókum tnilli nor
rænna mála og starfaði á vegum Norrænnar
málstöðvar, hafði sérstaklega bent á að þór^
væri á nýjum orðabókum um íslensku og
vakið athygli á því gildi sem orðaskrár °6
gagnasöfn Orðabókar Háskólans hefóu í PV1
sambandi. Sótt var um styrk til tveggja ára '