Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1997, Blaðsíða 548
546
Árbók Háskóla íslands
smitleiðum, vessabundnu ónæmissvari og
meinvirkniþáttum bakteríunnar. Aðferðir,
ónæmisfræðilegar og sameindalíffræðilegar
til greiningar á bakteríusýkingum í laxfiski,
voru þróaðar, og eru þær mikilvægar bæði
fyrir greiningu og rannsóknir.
Um önnur rannsóknarverkefni, sem feng-
ist var við, vísast til skrár um rannsóknir við
Háskóla Islands. Nefna má rannsóknir á inn-
kirtlastarfsemi sauðfjár og mjólkurkúa m. a.
m. 1.1. frjósemi og áhrifa birtuskeiða á frjó-
semi sauðfjár; rannsókn á salmonellufaraldri
í hrossum, ítarlega úttekt á sníkjudýrum í
húsdýrum og villtum spendýrum.
Þjónusturannsóknir
Stofnunin sinnir mjög fjölbreyttri þjón-
ustu. Meginviðfangsefnin eru sjúkdóms-
greiningar, fyrst og fremst á dýrum, en einnig
er fengist við greiningu á sníkjudýrum í
mönnum. Sýni, sem berast frá bændum,
dýralæknum, læknum, sjúkrastofnunum og
eldisstöðvum, eru rannsökuð svo og sýni frá
yfirdýralæknisembættinu vegna heilbrigðis-
eftirlits. Flestar þjónusturannsóknir eru á
sviði bakteríugreininga, og þar hefúr umfang
þeirrar þjónustu aukist hvað mest, einkum
vegna eftirlits með salmonellusýkingum á
svína- og alifuglabúum. Einnig hefúr orðið
aukning á öðrum sviðum þjónustu svo sem
prófúm fyrir veirusótt í hrossum vegna út-
flutnings, greiningu sníkjudýra í mönnum,
og ný svið hafa bæst við, prófun fyrir fúka-
lyfjum í sláturafurðum, skelfiskeitri vegna
útflutnings á kúffiski. Nokkur aukning hefur
orðið á greiningu sníkjudýra í mönnum, en
hins vegar hefur dregið verulega úr þjónustu-
rannsóknum vegna sjúkdóma i laxfiski sam-
fara samdrætti í fiskeldi.
Tilraunastöðin framleiðir bóluefni og
mótefnasermi gegn sauðfjársjúkdómum, sem
einkum er fýrir innlendan markað, en jafn-
framt hefúr löngum verið flutt út til Færeyja,
og árið 1990 var farið að flytja út mótefna-
sermi gegn garnapest í svínum til Danmerk-
ur, en það lagðist að mestu af árið 1994
vegna vandkvæða, sem tengdust ófullnægj-
andi aðstöðu við framleiðslu þess. Þrátt fyrir
ófullnægjandi aðstæður var unnið að endur-
bótum á bóluefni, en það fólst í gerð bland-
aðs bóluefnis gegn lambablóðsótt, garnapest
og bráðapest, sem sett var á markað árið
1994. Tilgangurinn var að gera framleiðsluna
hagkvæmari og einfalda bændum bólu-
setningu gegn sjúkdómum af völdum
clostridium-sýkla. Vegna fækkunar á sauðfe
hefúr orðið nokkur samdráttur í þessari fram-
leiðslu. Hins vegar hefur orðið aukning a
sölu á dýrablóði til ætisgerðar, sem selt er
ýmsum rannsóknarstofúm í landinu, og sama
gildir um eldi og sölu smárra tilraunadýra til
ýmissa rannsókna, enda hafa rannsókmr a
undanförnum árum aukist mjög við ýmsar
háskólastofnanir.
Húsnæði og tækjabúnaður
Veruleg umskipti urðu í húsnæðismálunr a
þessu tímabili. Reist var nýtt rannsóknarhús,
samtals 945 m2, sem hýsir rannsóknarstofúr,
skrifstofúr, fúndarherbergi, kennslustofu og
matsal. Rannsóknaráð ríkisins hafði forgöngu
um þessa framkvæmdir og fékk til liðs aðila,
sem tengjast rannsóknum í fiskeldi og aðra
hagsmunaaðla. Markmiðið var að reisa hus,
sem ætlað væri til rannsókna, þjónustu og
fræðslustarfs, er varðaði sjúkdóma og lífeðhs
fræði fiska og annarra lagardýra. Ákveðið var,
að húsið yrði rekið sem sjálfseignarstofnun
mynduð með jöfnum framlögum stofnaði a,
sem voru auk Rannsóknaráðs (Byggingasjóður
rannsóknastofnana) og Tilraunastöðvarinnar.
sjávarútvegsráðuneytið (v/Hafrannsóknasto i
unarinnar og Rannsóknastofnunar fiskiðna ar
ins), landbúnaðarráðuneytið (v/Rannsokna
stofnunar landbúnaðarins og Veiðimálasto n
unar), Landsamband fiskeldis- og hafbeitar
stöðva, Háskóli íslands og Reykjavíkurborg-
Ólafúr Sigurðsson, arkitekt, teiknaði húsi , °b
samið var við verktakafyrirtækið ktak
byggingu hússins, sem hófst 1. mars 1 >
lauk í nóvember sama ár. Kostnaður v
111.808.000 kr. eða 5,3% umffam áætlun. P
eð erfiðlega gekk að afla fjár til tækjakaupa,
húsið ekki tekið í notkun fýrr en 1992. Þa a ^
orðið verulegur samdráttur í fiskeldi, °f? SL1 _
stofnaðilar gátu ekki staðið við skuldbin mg ’
sem fólust í afborgunum lána. Yfmto
menntamálaráðuneytið húsið og fól það iu .
Tilraunastöðvarinnar. Tilraunastöðin
húsið að fúllu, þegar rýma þurfti Rannso^ ^ ,
hús I vegna viðgerða, sem hafúar voru þa
samræmi við framkvæmdaáætlun, ^
menntamálaráðherra, Ólafur G. Emar
liratt af stað árið 1992.