Hugur - 01.01.2004, Blaðsíða 160

i5«
Michael Hardt ogAntonio Negri
kvæmra forsendna allra félagsafla sem kapítalisminn hefur hundelt út þró-
unarsögu sína. Marx bar kennsl á eitthvað svipað í því sem hann kallaði
framgang frá formlegri til raunverulegrar undirokunar vinnuaflsins undir
auðmagninu,20 og seinna greindu heimspekingar Frankfiirtarskólans náskylt
ferli innlimunar á menningu (og félagstengslum) undir alræðisímynd ríkis-
ins eða í raun og veru innan úrkynjaðrar díalektíkur upplýsingarinnar.21
Framgangurinn sem við vísum til er hins vegar í grundvaflaratriðum ólíkur
þessu, því í stað þess að beina athyglinni að einvídd ferlisins sem Marx lýsti
og Frankfurtarskólinn endurorðaði og útvíkkaði tekst framgangurinn hjá
Foucault fyrst og fremst á við þversögn fjöldar22 og margfeldni23 - og
Deleuze og Guattari þróa þetta sjónarhorn enn frekar.24 Greining á raun-
verulegri undirokun - þegar þar er ekki aðeins átt við rannsókn á efnahags-
legum eða menningarlegum víddum samfélagsins heldur á hinu félagslega
bios sjálfu og þegar hún tekur hætti ögunar og stýringar með í reikninginn -
rýfur línulega alræðisímynd kapítalískrar þróunar. Ríkið gleypir samfélag
borgaranna, en afleiðingin af því er að þeir þættir sem áður voru samhæfðir
og miðlaðir innan samfélags borgaranna springa. Andóf er ekki lengur á
jaðrinum heldur er það virkt í miðju samfélags sem opnast upp í netkerfum;
stakir punktar eru aðgreindir í þúsund flekum. Það sem Foucault lagði
óbeint grunninn að (og Deleuze og Guattari drógu fram í dagsljósið) er þess
vegna sú þversögn valds sem sameinar og umvefur sérhvern þátt samfélags-
lífsins (og tapar þannig getu sinni til að geta miðlað málum á milli ólíkra
samfélagsafla á árangursríkan hátt) en afhjúpar á sama augnabliki nýtt sam-
hengi, nýjar aðstæður hámarksfjöldar og skefjalausrar aðgreiningar - um-
hverfi atviksins.25
Þessar hugmyndir um stýringarsamfélag og lífvald lýsa grundvallaratriðum
hugmyndarinnar um Veldið. Hugmyndin um Veldið er nauðsynlegur rammi
til skilnings á nýjum alheimsleika sjálfsverunnar, og Veldið er markið sem
nýja valdmiðið stefnir að. Hér opnast veruleg gjá á milli ólíkra gamalla fræði-
ramma alþjóðalaga (í formi sáttmála og/eða Sameinuðu þjóðanna) og hins
nýja veruleika heimsveldislaga. Allir milliliðir ferlisins heyra í raun sögunni
20 Sjá Karl Marx: „Results of the Immediate Process of Production“, þýð. Rodney Livingstone, birt sem
viðauki við Capital í þýðingu Ben Fowkes (New York: Vintage, 1976), I. bindi bls. 948-1084. Sjá
einnig Antonio Negri, Marx beyond Marx, þýð. Harry Cleaver, Michael Ryan og Maurizio Viano
(New York: Autonomedia, 1991).
21 Sjá Max Horkheimer og Theodor Adorno, The Dialectic of Enlightenment, þýð. John Cumming (New
York: Herder and Herder, 1972).
22 [‘Fjöld’ er þýðing á plura/ity.]
23 [‘Margfeldni’ er þýðing á mu/tiplicity.]
24 Sjá Gilles Deleuze og Félix Guattari, A Thousand Plateaus, þýð. Brian Massumi (Minneapolis: Un-
iversity of Minneapolis Press, 1987).
25 Sjá t.d. Petcr Dews, Logics ofDisintegration: Poststructuralist Thought and the Claims of Critical Theory
(London: Verso, 1987), kaflar 6 og 7. Þegar maður tekur upp þessa skilgreiningu á valdi og þær krís-
ur sem henni íylgja veitir orðræða Foucaults (og jafnvel enn frekar orðræða Deleuze og Guattari) öfl-
ugan fræðiramma til að gagnrýna velferðarríkið. Sjá greiningar sem eru meira og minna í takt við
þessa orðræðu: Claus Offe, Disorganized Capita/ism: Contemporary Transformations ofWork and Po/it-
ics (Cambridge, Mass.: MIT Press, 1985); Antonio Negri, Revolution Retrieved: Se/ected Writings
(London: Red Notes, 1988); og ritgerðirnar eftir Antonio Negri í Michael Hardt og Antonio Negri,
Labor ofDionysus (Minneapolis: University of Minnesota Press, 1994), bls. 23-213.