Tímarit Máls og menningar - 01.12.1975, Page 41

Um fátœktina og vorið
í garðinum spruttu hinar gómsætustu gulrófur og hinar vatnsbornustu
kartöflur, og veit ég ekki hvað kartöflurnar hefur vantað, en Anna sá að
þessi kartöflurækt var ónýt, og tókst henni að flytja garðræktina upp á
engjar, og var gerð þar garðhola í sandblandinni mold, og man ég eitt
sumar að uppskeran úr heilu beði komst fyrir í lófa mínum, en annars
spratt þarna oft sæmilega þrátt fyrir vankunnáttu og trassaskap. Löngu
síðar ræktaði ég í garðinum heima ýmsar nytjajurtir, hvítkálshöfuð eitt
með blöðum og rót vóg 10 pund, og flest spratt vel hjá mér og bragðaðist
ágætlega, og hef ég varla séð sællegra fólk en kaupafólk mitt sem ég ól
á þessu.
I síkjunum spratt sef og fergin, en störin við löndin og á fitinni. Kýrnar
átu þessar síkjajurtir með græðgi á veturna og græddu sig, og það var
gaman að vinna við að þurrka þessar jurtir og koma þeim í hlöðu. Þegar
ferginið þornaði mátti snúa upp á Ieggina milli liðanna, sprengja síðan
loftblöðruna og láta koma hvell. Þetta var lítill leikur. Það brakar þægi-
Iega í þurru fergini, og það er gott að leggjast í það. En erfitt er að vinna
í því blautu. Það fannst mér seinast, og var ég þá sjúk (1946 eða 1947).
í Iækjunum spratt slýið og þessi brúnu flatblöð sem ég fann aldrei
nafnið á, því Flóra hefst á hálfgrösunum, en þessar jurtir eru víst neðar
í stiganum. I pyttinum undir brúnni Iifð' brunnklukkan, kölluð brún-
klukka (hvort er réttara?), hún var sögð eitruð og sögð vilja stökkva upp
í mann og drepa mann. Þessu trúði ég þegar ég var lítil. Inni í öllum
kofum spruttu gorkúlur í dimmunni og lyktuðu dálítið fúlt, þó ekki neitt
sérlega illa. Þær voru þvalar og slímugar viðkomu og ákaflega lausar í
sér, líkmst engum jurtum öðmm, nema þá helzt myglunni. Heldur þótm
mér þær ógeðslegar þá. En nú þrái ég helzt einhvern myrkheim þar sem
af þeim vaxa skógar, ef skóga mætti kalla, og vera ekki mennsk vera sjálf,
heldur milli lífs og ólífs, í refsingu fyrir að hafa myrt barn mitt. Eg vil
vera í litlausu rökkri, lengi, bundin, líklega í einhverskonar gorkúlultki.
Nú eru ótalin öll blómin og jurtirnar sem ég ræktaði í gluggunum, en
þau voru mörg. Þau voru jurtagarður minn, því það var svo kalt úti, að
ég hélzt ekki við, nema þegar hlýjast var. Þau voru svo mörg, að illa mun
hafa farið á, en það gerði ekkert til. Ég hafði þau sín vegna, og þeim leið
oft vel hjá mér, og rósirnar báru mikinn blóma. Ein þeirra stóð á gólfinu
um tíma. Á henni spratt rauður leggur digur ótrúlega fljótt og 7 rósir
upp af og stóðu í mánuð allar og báru mikinn ilm. Þá leiddist mér þessi
279